Του Σωκράτη Τσαχιρίδη, Ασκ. Δικηγόρου, ΜΔΕ Εμπορικού Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου
Mε παίρνει ένας πελάτης και μου λέει: Καλησπέρα, μου ήρθε μία επιστολή από την τάααααδε τράπεζα και λέει κάτι για αδρανή λογαριασμό. Τι ακριβώς είναι; Ποιές οι συνέπειες; Τι να κάνω;; Η απάντηση εν συντομία στο κείμενο που ακολουθεί.
Αν σε ένα τραπεζικό λογαριασμό δεν σημειωθεί οιαδήποτε «κίνηση» (νέα κατάθεση, ανάληψη, μεταφορά χρημάτων από ένα λογαριασμό σε άλλο[1], ενημέρωση βιβλιαρίου) για μεγάλο χρονικό διάστημα, είθισται η τράπεζα να στέλνει διαδοχικές επιστολές ανά τακτά χρονικά διαστήματα στον δικαιούχο με τις οποίες τον ενημερώνει ότι μετά την άπρακτη παρέλευση εικοσαετίας (από την τελευταία συναλλαγή), ο εν λόγω λογαριασμός θα καταστεί αδρανής (άρθρο 8 παρ. 1 του ν. 4151/2013).
Άρα, το γεγονός ότι ένας λογαριασμός μετήλθε σε αδράνεια σημαίνει, σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν. 4151/2013, ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί αποδεδειγμένα καμία πραγματική ενέργεια για χρονικό διάστημα είκοσι (20) ετών από την τελευταία συναλλαγή. Σε μία τέτοια περίπτωση ο δικαιούχος χάνει τα χρήματα, με αποτέλεσμα το ποσό να μεταπίπτει υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου[2], κατόπιν σχετικής ειδοποίησης της αρμόδιας ΔΟΥ (άρθρο 8 παρ. 2 του ν. 4151/2013 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 ν.δ. 1195/1942). Επιπλέον, και οι τόκοι της συγκεκριμένης κατάθεσης χάνονται και περιέρχονται και αυτοί στο Ελληνικό Δημόσιο αν περάσει μία πενταετία «αδιαφορίας» για αυτούς[3] [4]. Να σημειωθεί πως πλέον, μετά τις τελευταίες αλλαγές, έχει εξαλειφθεί το δικαίωμα της τράπεζας να γίνει αυτή, πριν το ποσό μεταπέσει στο Ελληνικό Δημόσιο, νόμιμος δικαιούχος της απαίτησης που ενυπάρχει στο αδρανή λογαριασμό.
Eπίσης, δέον να επισημανθεί ότι η συγκεκριμένη μεταβιβαστική παραγραφή δεν διακόπτεται με την δημιουργία τόκων επί της καταθέσεως ή με την ενημέρωση των προσωπικών στοιχείων του καταθέτη, παρά μόνο, όπως προαναφέρθηκε, με νέα κατάθεση, ανάληψη, μεταφορά χρημάτων ή ενημέρωση του βιβλιαρίου, καθώς αποκλειστικά τότε υφίσταται πράξη που συνεπάγεται μεταβολή του κρίσιμου λογαριασμού. Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 4151/2013, οι τράπεζες οφείλουν να τηρούν και να εφαρμόζουν πιστά τις προβλεπόμενες διατάξεις για τους αδρανείς λογαριασμούς και εποπτεύονται στο έργο τους αυτό από την Τράπεζα της Ελλάδος. Μάλιστα, σύμφωνα με την απολύτως κρατούσα νομολογία[5], κρίθηκε ότι η ως άνω παραγραφή των αξιώσεων του δικαιούχου μίας κατάθεσης σε αδρανή λογαριασμό δεν παραβιάζει το άρθρο 17 Σ[6] και τις αντίστοιχες διατάξεις τις ΕΣΔΑ[7] για την ιδιοκτησία και ως εκ τούτου είναι καθ’ όλα νόμιμη και ισχυρή.
[1] ΑΠ 739/2004, ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ.
[2] Σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 4151/2013, αποκλειστικός σκοπός των διατάξεων περί αδρανών λογαριασμών, με τον οποίο (νόμο) τροποποιείται το ν.δ. 1195/1942, είναι, μετά την παραγραφή των δικαιωμάτων του καταθέτη (ή των νομίμων κληρονόμων του), η χρήση των κεφαλαίων από αδρανείς καταθέσεις για την κάλυψη αναγκών του Δημοσίου, τα δε ποσά καταγράφονται ως έσοδο στον ετήσιο κρατικό προϋπολογισμό (άρθρο 8 παρ. 4 του ν. 4151/2013).
[3] Ψυχομάνης, Εγχειρίδιο Τραπεζικού Δικαίου, 2009 και του ιδίου, Δίκαιο του Τραπεζικού Συστήματος, Οι Τράπεζες και η Εποπτεία τους, 2009
[4] Αξίζει να αναφερθεί ότι η συμφωνία ανατοκισμού που επέρχεται μετά την κατάθεση, σύμφωνα με μία γνώμη, διακόπτει την παραγραφή αυτών των τόκων με το σκεπτικό ότι οι συγκεκριμένοι τόκοι καθίστανται μέρος του κεφαλαίου και ως εκ τούτου πλέον παραγράφονται μετά την παρέλευση εικοσαετίας και όχι πενταετίας. Βλ. Ψυχομάνης, 2011, οπ, σ. 441-442. Ωστόσο, να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την γραμματική ερμηνεία (άρθρο 8 παρ. 2 εδ. β ν. 4151/2013) και τη βούληση του νομοθέτη, που δεν προέβην σε διάκριση μεταξύ τόκων και τόκου τόκων, ορθότερο είναι να θεωρήσουμε ότι η παραγραφή οποιονδήποτε τόκων είναι πενταετής. Η πίστωση των καταθέσεων με τόκους, καθώς και η κεφαλαιοποίησή τους, δεν συνιστούν συναλλαγή και δεν διακόπτουν την παραγραφή.
[5] ΑΠ 50/2009, ΕπισκΕΔ, 2009, 930 επ. και ΕφΑθ 2452/2006, ΕΕμπΔ 2007, 358 επ.
[6]ΑΠ 739/2004, ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, σύμφωνα με την οποία αφενός μεν οι αξιώσεις των καταθετών δεν αποτελούν εμπράγματα δικαιώματα, αφετέρου δε η εν λόγω παραγραφή που άγει σε φυσική εκπλήρωση δεν αποτελεί αναγκαστική απαλλοτριώση και τέλος ούτε το δικαίωμα του Ελληνικού Δημοσίου για είσπραξη αποτελεί περίπτωση αναγκαστικής απαλλοτρίωσης.
[7] Άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ (ν.δ. 53/1974, άρθρο 28 Σ) και άρθρο 5 του ιδίου Πρωτοκόλλου (ν. 2400/2085, 28 Σ)
Πως μπορω να βρω αν ο λογαριασμος θανοντος χωρις κληρονομο στον λογαριασμο εχει κλαπει απο μερικους συγγενης.
Ευχαριστω