Αμερική: Εκλογές 2020

Γράφει ο Σπύρος Μάριος Παγκράτης*

Κάθε 4 χρόνια, την πρώτη Τρίτη του Νοέμβρη συνηθίζω να ξαγρυπνώ μέχρι την ανατολή του ηλίου παρακολουθώντας τη ροή των αποτελεσμάτων στις Προεδρικές Εκλογές των Η.Π.Α, τις πιο ενδιαφέρουσες και πολυεπίπεδες- και γιαυτό αγαπημένη εκ των εκλογικών αναμετρήσεων. Είναι ένα τελετουργικό που τηρώ ευλαβικά από το 1992 όταν ο Μπιλ Κλίντον υπερίσχυσε του Τζορτζ Μπους του Πρεσβύτερου. Οι εκλογές του 2020 είναι ίσως οι πιο περίεργες της σύγχρονης ιστορίας καθότι διεξάγονται υπό πρωτοφανείς συνθήκες (πανδημία κορωνοϊού, καραντίνα, lockdown, οικονομική κρίση, ανεργία). Ακόμη και οι προκριματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος επηρεάσθηκαν από τα ανωτέρω δεδομένα και ουσιαστικά «έχρισαν» υποψήφιο τον Τζο Μπάιντεν με στόχο να εκθρονισθεί ο Ντόναλντ Τραμπ. Είναι όμως κάτι τέτοιο πιθανό;

Πριν 16 χρόνια, το 2004 (τελειόφοιτος τότε στη Νομική Αθηνών) βρέθηκα σε μια παρέα φίλων στην οδό Πανόρμου. Συζητώντας με τον νυν υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής Κυριάκο Πιερρακάκη (και ανερχόμενο την εποχή εκείνη αστέρι του «μεσαίου χώρου») μου εξήγησε ότι οι Προεδρικές αναμετρήσεις των ΗΠΑ διακρίνονται σε «Μητρικές» και «Πατρικές». Μητρικές είναι όταν το δίλημμα των εκλογών επικεντρώνεται σε εσωτερικά ζητήματα της χώρας και των πολιτών (όπως πχ υγεία, οικονομία, ανεργία). Πατρικές είναι όταν τίθενται περισσότερο εθνικά θέματα στο προσκήνιο –πατριωτικής φύσεως (πχ επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, πόλεμος σε Αφγανιστάν-Ιράκ- ψυχρός πόλεμος κλπ). Στις μητρικές μάχες επικρατούν συνήθως οι Δημοκρατικοί που έχουν πιο κοινωνικό πρόγραμμα και φιλικό στον πολίτη. Στις πατρικές επικρατούν οι Ρεπουμπλικάνοι υπερτονίζοντας το εθνικό φρόνημα της χώρας με πιο συντηρητικό προφίλ. Πράγματι λίγες εβδομάδες μετά την παραπάνω συζήτηση, ο Μπους επικράτησε οριακά του Δημοκρατικού Τζον Κέρι (κάνοντας την ανατροπή στο Οχάιο). ΄Ηταν 3 μόλις χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου, ο πόλεμος στο Ιράκ συνεχιζόταν και η εκλογική μάχη ήταν σαφέστατα πατρική. Ο παραπάνω κανόνας επιβεβαιώθηκε και το 2008 όταν είχε χτυπήσει την πόρτα η οικονομική κρίση (Lehman Brothers κλπ) όπου σε μια Μητρική μάχη επικράτησε ο Μπαρακ Ομπάμα. Βεβαίως σε εκείνη την αναμέτρηση μέτρησε πολύ και το «άστρο» του τέως Προέδρου, ενώ το σύνθημα “Yes we can” έπαιξε καταλυτικό ρόλο για να χαρακτηρισθεί η ανωτέρω αναμέτρηση ως μητρική. Το 2016 ο Τραμπ από απόλυτο αουτσάιντερ επιχείρησε να μετατρέψει σε Πατρική την εκλογική μάχη- με αιχμή το μεταναστευτικό και το σύνθημα “ Let’s make America great again” αποδείχθηκε αποτελεσματικό.

Η εκλογική αναμέτρηση του Νοεμβρίου ήδη χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια των 2 υποψηφίων για να διαμορφώσουν το δίλημμα των εκλογών. Ο Τραμπ έσπευσε να χαρακτηρίσει το ιό «Κινέζικο» προσπαθώντας να δημιουργήσει μια «πατρική» εθνική εκλογική αναμέτρηση. Η υγεία, η οικονομία και η ανεργία, όμως, φαίνεται πως θα κυριαρχήσουν σε αυτή την αναμέτρηση με επίκεντρο την πανδημία κορωνοϊού, την καραντίνα-lockdown, την οικονομική κρίση, και την ανεργία με την απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας. Υπό τα σημερινά δεδομένα ο Μπάιντεν φαντάζει ως φαβορί. Ήδη το σύνθημά του “We, the people” κινείται σε αυτή την κατεύθυνση και σε μία «μητρική» αναμέτρηση. Τα παραπάνω θα κρίνουν και το νικητή των εκλογών του Νοεμβρίου σε συνδυασμό φυσικά με τις αμφίρροπες πολιτείες (Πενσυλβάνια, Μίσιγκαν, Φλόριδα) και κυρίως το Οχάιο όπου πάντοτε ψηφίζει το νικητή των εκλογών (“As Ohio goes, so goes the nation”).

*O Σπύρος-Μάριος Παγκράτης είναι Δικηγόρος, Δρ. Δημοσίου Δικαίου

 

Leave a reply