Δεν είναι λίγες οι φορές που παραδεχόμαστε πως πλέον οι πόλεμοι δεν γίνονται με βάση πολιτιστικά ή εθνικά κριτήρια , αλλά για την εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων. Όμως ο όρος αυτός δεν καλύπτει στο σύνολο του την σημερινή κατάσταση, αφού και πάλι περικλείει την ιδέα των όπλων, της τρομοκρατίας , του πετρελαίου και του ελέγχου ορυκτών πλούτων.
Δεν θα μιλήσουμε για αυτό σήμερα.
Βρισκόμαστε ίσως στα πρόθυρα του πρώτου οικονομικού πολέμου που θα χρησιμοποιηθούν καθόλου όπλα, παρά μόνο ισοτιμίες και περίπλοκα οικονομικά σχέδια. Στα μέσα του προηγούμενο μήνα , στην συνάντηση του G20 τέθηκε εκτός των άλλων και το ζήτημα της παύσης ανταγωνιστικής υποτίμησης των συναλλαγμάτων ώστε τα προϊόντα των χωρών που υποτιμούν το νόμισμα τους να μην αποκτούν άδικο πλεονέκτημα. Ειδικότερα το τελευταίο εξάμηνο το Ιαπωνικό γεν έχει υποτιμηθεί τεχνηέντως κατά 20% , με σκοπό τη πιο ανταγωνιστική προώθηση των προϊόντων τους. Παράλληλα υπάρχει ακόμα ιαπωνική δέσμευση ότι από το 2014 θα αγοράζει απεριόριστη ποσότητα τίτλων προκειμένου να στηρίξει την οικονομία και αύξησε από 1% σε 2% τον στόχο της για τον πληθωρισμό, πράγμα που έχει αποφασίσει ο νεοεκλεγείς Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε, υποσχόμενος περισσότερη νομισματική «χαλάρωση». Από την άλλη η Κίνα ανέφερε πως απεύχεται την περίπτωση νομισματικού πολέμου, όμως δηλώνει έτοιμη.
«Η πολυμερής αξιολόγηση μας δεν αποκαλύπτει πολύ σημαντικές διαφορές στην ανατίμηση των νομισμάτων αναφοράς», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Τζέρι Ράις, προσθέτοντας ότι «οι συζητήσεις για το λεγόμενο νομισματικό πόλεμο φαίνονται υπερβολικές». Γιατί , όμως τότε προκύπτει το ενδεχόμενο νομισματικού πολέμου; Στο κάτω κάτω, οι περισσότεροι δεν επικροτούν την ανάπτυξη του ελεύθερου ανταγωνισμού; Φαίνεται αντιφατικό να ξεχνάμε τις ευχές για την προστασία του υγιούς ανταγωνισμού.
Το πρόβλημα δεν υπήρχε όταν οι δυτικοί επιχειρηματικοί κολοσσοί είχαν εγκατασταθεί σε χώρες της ανατολής, στήνοντας sweat-shops, βασιζόμενοι στην ευνοϊκή ισοτιμία των νομισμάτων της έδρας της εταιρίας και του εργοστασίου. Με αυτό τον τρόπο τα ανταγωνιστικά προϊόντα κατέκλυζαν τις δυτικές αγορές. Η αρρυθμία ανέκυψε όταν κινέζικες, βραζιλιάνικες, βιετναμέζικες, ινδικές και λοιπές τριτοκοσμικές επιχειρήσεις ξεκίνησαν να παράγουν οι ίδιες προϊόντα με τα οποία πλημμυρίζουν τις αγορές της Δύσης σε τιμές εκτός οποιασδήποτε δυνατότητας ανταγωνισμού, ΗΠΑ και ΕΕ , οι οποίες μάλιστα ασκούν τις πιέσεις προς την Κίνα για ανατίμηση του νομίσματος της. Ο λεγόμενος δυτικός κόσμος μπορεί να χαρακτηρίζεται ως «ποιοτικός» χάνει το παιχνίδι όμως στην τιμή, στοιχείο που υπό το πρίσμα της σημερινής οικονομικής κρίσης, θεωρείται πρωτεύον. Όταν ο μέσος Κινέζος εργαζόμενος , με βάση την ισοτιμία, αμείβεται με 0,80 ευρώ, τα περιθώρια για πραγματικό ανταγωνισμό μάλλον περιορισμένα είναι.
Ανοιχτό οικονομικό πρόβλημα δεν φαίνεται ακόμα, καθώς το κοινοτικό ΑΕΠ έχει μέχρι στιγμής, θετικό πρόσημο ∙ το πρώτο σημάδι του πολέμου το πιθανότερο είναι η μείωση επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά και των Εθνικών Τραπεζών.
Ενδεικτικά,το τελευταίο εξάμηνο το ευρώ έχει ενισχυθεί έναντι του γεν κατά 25% και έναντι του δολαρίου 10%. Αυτό πρακτικά σημαίνει , πως το ευρώ είναι απλά πολύ ακριβό προκειμένου μελλοντικά να εξάγονται με κέρδη κοινοτικά προϊόντα , από την άλλη πάντως ήταν χρήσιμο για διακοπές . Γι’αυτό και η δεκαετία του ’80 για τη χώρα μας αποτέλεσε τόσο πολύ κερδοφόρα ως προς τον τουριστικό τομέα, αφού η τότε δραχμή βρισκόταν σε μειονεκτική θέση σε σχέση με τα υπόλοιπα νομίσματα, επομένως οι τουρίστες είχαν σχετικά οικονομικό πλεονέκτημα.
Στις εξαγωγές , από την άλλη η συνεχής υποτίμηση, τα φθηνά εργατικά χέρια, και η ανέγερση νέων εταιριών στις οικείες ανατολικές χώρες αργά αλλά σταθερά θα καταρρίψουν τα δυτικά μονοπώλια, αλλά και τον έλεγχο που έχουν στις αγορές. Από την άλλη υπάρχει η ιδέα επιβολής δασμών σε αυτές τις επιχειρήσεις τρίτων χωρών προκειμένου να πραγματωθεί μια σχετική ισορροπία ∙ δασμοί σε κοινοτικές χώρες βέβαια δεν μπορούν να επιβληθούν και λόγω του νομικού πλαισίου που ισχύει αλλά και λόγω των κοινών οικονομικών συμφερόντων. Η ανεπίσημη λύση της Ένωσης μπορεί να υποθέσουμε πως είναι η χρήση των φτηνών χεριών της Βουλγαρίας, Σλοβακίας, και η προσπάθεια μετατροπής σε αντίστοιχη χώρα της Ελλάδας, και στο μακρινό μέλλον ίσως και της Τουρκίας. Λύση για χρήση των εσωτερικών μεταναστών για την ανταγωνιστική παραγωγή προϊόντων δεν μπορεί να κριθεί βιώσιμη από οικονομική άποψη , αφού και πάλι εμφανίζεται το «πρόβλημα» του υψηλού κόστους διαβίωσης, βέβαια για να μην μιλήσουμε για το απάνθρωπο και όλων των προηγούμενων λύσεων. Όπως λέει και ο Ν.Μπογιόπουλος «είναι καπιταλισμός ηλίθιε».
Πάντως στην συνάντηση του G20 δεν τέθηκαν ούτε απειλές ούτε γκρίνια ανοιχτά., ενώ αναφέρθηκαν απλά ευχές για ελεύθερη ανατίμηση των νομισμάτων και για ελεύθερο ανταγωνισμό. Ο φόβος για πολιτικοποίηση των υποτιμήσεων αλλά και η σκιά του νομισματικού πολέμου, αποσιωπήθηκε για την ώρα.
Ετοιμαστείτε για….πόλεμο!
