Του Σωκράτη Τσαχιρίδη, Δικηγόρου, ΜΔ Πάντειου Πανεπιστημίου
Δεν είναι λίγες οι φορές που, κατά την αγοραπωλησία αυτοκινήτων μεταξύ ιδιωτών, δεν ολοκληρώνονται οι απαιτούμενες διαδικασίες μεταβίβασης ενώπιον των αρμόδιων προς τούτο αρχών, με συνέπεια να ανακύπτουν πλείστα ζητήματα νομικής φύσεως (αστικού, διοικητικού-φορολογικού και ποινικού χαρακτήρα).
Ποινικές διαστάσεις:
Καταρχήν, η μη ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταβίβασης αυτοκινήτου αποτελεί ποινικό αδίκημα (άρθρο 89 ΚΟΚ), που τιμωρείται με φυλάκιση ενός μέχρι τριών μηνών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον 200,00 ευρώ. Μόλις ο αρχικός ιδιοκτήτης υποβάλει την μήνυση περί μη ολοκλήρωση της μεταβίβασης στο αστυνομικό τμήμα, το συγκεκριμένο όχημα που δεν μεταβιβάστηκε καταχωρείται στον τερματικό και αναζητείται, όπως ένα κλεμμένο. Αν η τροχαία σταματήσει το συγκεκριμένο όχημα για έλεγχο, θα το ακινητοποιήσει και θα το κατάσχει μαζί με την άδεια κυκλοφορίας, μέχρι να ολοκληρωθεί η μεταβίβαση. Η υπόθεση εισάγεται στο αρμόδιο κατά τόπον Πταισματοδικείο. Δέον να τονιστεί ότι, αν ο αρχικός ιδιοκτήτης αμελήσει να πράξει τα ανωτέρω, σε περίπτωση που το ανωτέρω όχημα εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα, θα έχει (και αυτός) ποινικές ευθύνες.
Διοικητικές και φορολογικές διαστάσεις:
Αν δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία μεταβίβασης του αυτοκινήτου, τα τέλη κυκλοφορίας συνεχίζουν να επιβαρύνουν τον αρχικό ιδιοκτήτη, παρά το γεγονός ότι δεν έχει την φυσική εξυοσία επί αυτού. Ο μοναδικός τρόπος για να παύσει να χρεώνεται με μελλοντικά τέλη κυκλοφρίας για το συγκεκριμένο αυτοκίνητο είναι να προσκομίσει στην αρμόδια δημόσια οικονομική υπηρεσία αντίγραφο του σχετικού Βιβλίου Αδικημάτων και Συμβάντων, όπου φαίνεται η υποβληθείσα μήνυση περί μη ολοκλήρωσης της διαδικασίας μεταβίβασης.
Όσον αφορά στα ήδη βεβαιωμένα τέλη κυκλοφορίας, για να γίνει διαγραφή αυτών απαιτείται αμετάκλητη ή τελεσίδικη απόφαση ποινικού ή αστικού Δικαστηρίου αντίστοιχα. Δέον να τονιστεί ότι σύμφωνα με το από 21-04-2017 έγγραφο της ανεξάρτητης αρχής με την επωνυμία «ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ» ανέκυψαν ποικίλα προβλήματα κατά την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας (υπ’ αριθ. 1133/25.6.2015 ΠΟΛ και υπ’ αριθ. 1147/3.7.2015 ΠΟΛ), διότι δεν αντιμετωπιζόταν κατά ενιαίο τρόπο το εν λόγω θέμα από τις κατά τόπον αρμόδιες δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες.
Αστικές διαστάσεις:
Σε περίπτωση που το ανωτέρω όχημα που δεν μεταβιβαστηκε εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα, υπάρχει η σοβαρή πιθανότητα να ασκηθεί από τον ζημιωθέντα (και) σε βάρος του αρχικού ιδιοκτήτη αγωγή αποζημίωσης, η οποία εκδικάζεται κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών (διαφορές από αυτοκίνητα).
Ενόψει όλων των ανωτέρω και επειδή προέκυψαν προβλήματα κατά την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας αναφορικά με τη διαγραφή οφειλών από τέλη κυκλοφορίας που αφορούν αυτοκίνητα, τα οποία δεν τελούν υπό την φυσική κατοχή των ιδιοκτητών τους, λόγω μη ολοκλήρωσης της διαδικασίας μεταβίβασής τους από αγοραστές, εκδόθηκε πρόσφατα η υπ’ αριθ. 1136/2017 ΠΟΛ.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 της εν λόγω εγκυκλίου, υπάρχει η δυνατότητα διαγραφής οφειλών από τέλη κυκλοφορίας επιβατικών οχημάτων, τα οποία, ναι μεν παραδόθηκαν από τον πωλητή στον αγοραστή, πλην όμως ο τελευταίος δεν ολοκλήρωσε τις απαιτούμενες διαδικασίες μεταβίβασης, ωστόσο, για να γίνει αυτό απαιτείται η έκδοση δικαστικής αποφάσεως. Οι δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται για το σκοπό αυτό, είτε από ποινικά είτε από αστικά Δικαστήρια, όπως είναι λογικό, ποικίλουν ως προς το διατακτικό τους, ανάλογα με τη φύση της διαφοράς (ποινικού ή αστικού χαρακτήρα) και το υποβληθέν αίτημα εκ μέρος του ενάγοντος.
Το εκάστοτε Δικαστήριο, αφού αξιολογήσει τα τιθέμενα υπόψη του πραγματικά περιστατικά, αποφαίνεται ανάλογα με την ύπαρξη ή μη ευθύνης ή ενοχής του αγοραστή, και περαιτέρω δύναται να επιδικάσει κατά περίπτωση, α) πρόστιμο και ποινή φυλάκισης (ποινικά), β) υποχρέωση αποζημίωσης (αστικά), γ) υποχρέωση-καταδίκη σε δήλωση βουλήσεως (αστικά). Στις περισσότερες περιπτώσεις οι δίκες διεξάγονται ερήμην του εναγόμενου ή κατηγορούμενου, μολονότι πάντα καλείται να παραστεί. Στα πλαίσια εκτέλεσης της τελεσίδικης δικαστικής απόφασης η αρμόδια κατά τόπον δημόσια οικονομική υπηρεσία δέχεται πως ο πωλητής δεν έχει υποχρέωση καταβολής τελών κυκλοφορίας από την ημερομηνία που, σύμφωνα με την δικαστική απόφαση, διαπιστώνεται το γεγονός της πώλησης του οχήματος στο νέο κάτοχο - αγοραστή, έως την θέση αυτού σε αναγκαστική ακινησία.
Κατά συνέπεια, με την τελεσιδικία της δικαστικής απόφασης μπορεί ο πωλητής να υποβάλλει αίτηση στην εφορία για διαγραφή από τον ΑΦΜ του των βεβαιωμένων τελών κυκλοφορίας και των σχετικών προστίμων, τα οποία αφορούν στην προαναφερθείσα χρονική περίοδο, όπως αυτή προκύπτει από την δικαστική απόφαση. Τέλος, η εφορία προβαίνει σε φορολογική ταυτοποίηση του καταδικασθέντος ή ηττηθέντος προκειμένου να βεβαιωθούν στο δικό του ΑΦΜ τα τέλη κυκλοφορίας και τα επιβληθέντα πρόστιμα.
Ο Σωκράτης Τσαχιρίδης είναι δικηγόρος Αθηνών, μεταπτυχιακός διπλωματούχος Πάντειου Πανεπιστημίου και ειδικος μεταβίβασης αυτοκινήτων και μοτοσικλετών. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να καλέσετε στο 211 400 5285.
