Τι γίνεται με τον ΕΜΣ και το πώς λαμβάνεται η απόφαση επί της ελληνικής αιτήσεως.
(γιατί και τα διαδικαστικά παίζουν ρόλο)
(α) Για την παροχή στήριξης σταθερότητας από τον ΕΜΣ (αυτό ζητάμε με την αίτησή μας), συμπεριλαμβανομένων των όρων οικονομικής πολιτικής, όπως αναφέρονται Μνημόνιο Κατανόησης και τον καθορισμό της επιλογής των μέσων καθώς και των όρων και των προϋποθέσεων χρηματοδότησης το Συμβούλιο Διοικητών (Υπουργοί Οικονομικών των χωρών της Ευρωζώνης – Eurogroup με άλλο καπέλο) αποφασίζει με «αμοιβαία συμφωνία», δηλαδή με ΟΜΟΦΩΝΙΑ.
(β) Για τη συγκρότηση της αμοιβαίας συμφωνίας αλλά και της πλειοψηφίας, ειδικής ή απλής, εφαρμόζεται σύστημα σταθμισμένων ψήφων, που βασίζεται στα δικαιώματα ψήφου, που κατέχει κάθε Κράτος-μέλος και ισούνται με τον αριθμό των μεριδίων, που του έχουν διανεμηθεί στο εγκεκριμένο μετοχικό κεφάλαιο του ΕΜΣ. Ο συνολικός αριθμός δικαιωμάτων ψήφου - μεριδίων σήμερα ανέρχεται σε 7.019.353, ενώ κάθε δικαίωμα ψήφου ισοδυναμεί με 100.000 Ευρώ εγκεκριμένου κεφαλαίου. Έτσι για παράδειγμα η Γερμανία κατέχει το 27,07% των συνολικών ψήφων, η Γαλλία το 20,32%, η Ολλανδία το 5,70% και η Φινλανδία το 1,79%.
(γ) Στην περίπτωση μας, όπου η Φινλανδία παραμείνει το μόνο Κράτος που αρνείται να συναινέσει (πράγμα για το οποίο πολύ αμφιβάλω) και μπλοκάρει την λήψη απόφασης, μπορεί να υπερκερασθεί η απαίτηση της ομοφωνίας; Η απάντηση είναι ναι. Η Συνθ.ΕΜΣ προβλέπει ένα είδος «ρήτρας διαφυγής» ή «διαδικασίας εκτάκτου ανάγκης», στο πλαίσιο της οποίας, κατά παρέκκλιση, ενεργοποιείται διαδικασία έκτακτης ψηφοφορίας, κατά την οποία αντί της αμοιβαίας συμφωνίας για την λήψη της απόφασης αρκεί ειδική πλειοψηφία. Στην περίπτωση αυτή, όμως, το όριο για τη συγκρότηση της ειδικής πλειοψηφίας αυξάνεται στο 85% των εκπεφρασμένων ψήφων αντί του 80% , που απαιτείται για τη συγκρότηση της ειδικής πλειοψηφίας στις άλλες περιπτώσεις. Η διαδικασία έκτακτης ανάγκης ενεργοποιείται από την Επιτροπή και από την ΕΚΤ, όταν από κοινού «συμπεραίνουν ότι η μη επείγουσα έκδοση μιας απόφασης για τη χορήγηση ή την υλοποίηση χρηματοπιστωτικής συνδρομής, θα απειλούσε την οικονομική και χρηματοπιστωτική βιωσιμότητα της Ζώνης του Ευρώ». Όπως είναι φανερό η ρήτρα διαφυγής μπορεί να είναι χρήσιμη όταν η αντίρρηση προέρχεται από τη Φινλανδία (1, 79% των ψήφων) όχι όμως αν η αντίρρηση προέρχεται από τα τρία μεγάλα Κράτη της Ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία), που το καθένα χωριστά κατέχει πάνω από το 15% των δικαιωμάτων ψήφου.
(δ) Θα μπορούσαν η Επιτροπή και η ΕΚΤ από κοινού υπό τις παρούσες συνθήκες να ενεργοποιήσουν αυτήν την δυνατότητα; Η απάντηση μπορεί να είναι ναι αλλά όχι χωρίς πολιτική κάλυψη στο ανώτερο πολιτικό επίπεδο, που μπορεί να δοθεί μόνο από το Euro summit (Διάσκεψη Κορυφής της Ευρωζώνης). Ίσως για αυτό, μεταξύ άλλων, το θέμα παραπέμπεται στους Αρχηγούς Κρατών και Κυβερνήσεων της Ζώνης.
ΥΓ. Το απόσπασμα (προσαρμοσμένο) είναι από την υπό έκδοση μελέτη μου με τίτλο Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση: Νομικές και θεσμικές Διαστάσεις
