Γεν.Εισαγγελέας ΕΕ: Ακόμη και ποινικά αδικήματα χωρίς ιδιαίτερα σοβαρό χαρακτήρα δικαιολογούν την πρόσβαση σε μεταδεδομένα ηλεκτρονικών επικοινωνιών

Η Οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες προβλέπει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να περιορίζουν τα δικαιώματα των πολιτών όταν ένας τέτοιος περιορισμός συνιστά αναγκαίο, κατάλληλο και αναλογικό μέτρο, στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας, για τη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας, της εθνικής άμυνας και της δημόσιας ασφάλειας ή για τη διασφάλιση της πρόληψης, της διερεύνησης, της διαπίστωσης και της δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της χωρίς άδεια χρησιμοποίησης του συστήματος ηλεκτρονικών επικοινωνιών.

Το Δικαστήριο σε προηγούμενες αποφάσεις του (υποθέσεις Digital Rights και Tele2 Sverige), χρησιμοποίησε την έννοια των «σοβαρών ποινικών αδικημάτων» για να εκτιμήσει τον θεμιτό και αναλογικό χαρακτήρα μιας επέμβασης στο δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής καθώς και στο δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, δικαιώματα τα οποία αμφότερα κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με αφορμή ισπανική υπόθεση που φέρεται ενώπιον του Δικαστηρίου, ο γενικός εισαγγελέας H. Saugmandsgaard προτείνει τη δικαιολόγηση πρόσβασης σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα ακόμα και σε εγκλήματα που δεν χαρακτηρίζονται ως σοβαρά, και συγκεκριμένα εκτιμά ότι δεν αντιβαίνει στο δίκαιο της Ένωσης η πρόσβαση των αρμόδιων αρχών στα δεδομένα ταυτοποίησης που κατέχουν οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, όταν τα εν λόγω δεδομένα καθιστούν δυνατό τον εντοπισμό των φερόμενων δραστών ποινικού αδικήματος μη σοβαρού χαρακτήρα.. Οι δυνητικά επιζήμιες συνέπειες, για τα πρόσωπα τα οποία αφορά το επίμαχο αίτημα πρόσβασης, είναι μετριασμένες και περιορισμένες σε συγκεκριμένο πλαίσιο, καθόσον τα ζητούμενα δεδομένα δεν προορίζονται να δημοσιοποιηθούν στο ευρύ κοινό και η δυνατότητα πρόσβασης που παρέχεται στις αστυνομικές αρχές πλαισιώνεται από δικονομικές εγγυήσεις, δεδομένου ότι υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο. Επομένως, η επέμβαση την οποία συνεπάγεται η ανακοίνωση των εν λόγω δεδομένων ταυτότητας δεν έχει ιδιαίτερα σοβαρό χαρακτήρα, καθόσον, υπό τις ιδιαίτερες αυτές περιστάσεις, τέτοια δεδομένα δεν θίγουν άμεσα και έντονα την ιδιωτική σφαίρα των ενδιαφερομένων.

Ο γενικός εισαγγελέας επισημαίνει ότι, κατά την οδηγία, παρέκκλιση από την αρχή του απορρήτου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών μπορεί να δικαιολογηθεί από τον γενικού συμφέροντος σκοπό πρόληψης και δίωξης των ποινικών αδικημάτων, χωρίς περαιτέρω διευκρίνιση όσον αφορά τον χαρακτήρα τους. Επομένως, δεν είναι επιβεβλημένο τα ποινικά αδικήματα που νομιμοποιούν το επίμαχο περιοριστικό μέτρο να μπορούν να χαρακτηριστούν ως «σοβαρά» κατά την έννοια των αποφάσεων Digital Rights και Tele2. Κατά τον γενικό εισαγγελέα, μόνον όταν η επέμβαση είναι ιδιαίτερης σοβαρότητας πρέπει τα ποινικά αδικήματα που μπορούν να δικαιολογήσουν μια τέτοια επέμβαση να έχουν και τα ίδια ιδιαίτερη σοβαρότητα. Αντιθέτως, στην περίπτωση μη σοβαρής επέμβασης (ήτοι όταν τα δεδομένα των οποίων ζητείται η ανακοίνωση δεν συνεπάγονται σοβαρή προσβολή της ιδιωτικής ζωής), ακόμη και τα ποινικά αδικήματα που δεν έχουν ιδιαίτερα σοβαρό χαρακτήρα μπορούν να δικαιολογήσουν μια τέτοια επέμβαση (ήτοι την πρόσβαση στα ζητούμενα δεδομένα).

Δείτε το πλήρες κείμενο των προτάσεων του εισαγγελέα εδώ.