Οι τιμές των μετοχών ξεκίνησαν να καταρρακώνονται στη συνεδρίαση της Τρίτης, μη καταφέρνοντας να διατηρήσουν το ψυχολογικό επίπεδο των 1.000 μονάδων, ενώ λόγω του αρνητικού κλίματος και στη δευτερογενή αγορά ομολόγων, η απόδοση του 10ετούς σκαρφάλωσε πάνω από το 7% για πρώτη φορά από τον περασμένο Μάιο. Πολλοί την χαρακτήρισαν ως «Μαύρη Τρίτη». Το αρνητικό κλίμα και η πτωτική τάση διατηρείται και όλη την εβδομάδα υποχωρώντας σε χαμηλότερα επίπεδα από τα τέλη Ιουλίου 2013.
Τι συνέβη; Νόμιζα πως τα πηγαίναμε πολύ καλά ως οικονομία. Προβλέπουμε συνεχώς μεγάλη ανάπτυξη για το 2015, θεσμοθετούμε «φοροελαφρύνσεις» αλλά και υποσχόμαστε κιάλλες, μας διαμηνύουν πως θα βγούμε από το μνημόνιο σύντομα….οπότε τι κάνουμε λάθος; Γιατί το κλίμα των αγορών δεν είναι αυτό που θέλαμε; Γιατί οι επενδυτές κάνουν ένα βήμα πίσω;
Ίσως τελικά αυτό το υπεραισιόδοξο εγχώριο κλίμα να μην λειτουργεί το ίδιο καλά σε διεθνές επίπεδο.
--->Το πολιτικά ασταθές κλίμα δίνει το βηματισμό σε πρώτο στάδιο καθώς η συγκυβέρνηση φαίνεται να διαμελίζεται και επόμενη κυβέρνηση να είναι Σύριζα και Ανεξάρτητοι Έλληνες.
Δύο αντιμνημονιακά κόμματα, τα οποία όχι μόνο δεν είναι και πολύ έτοιμα να κυβερνήσουν, δεν είναι σίγουρα ότι έχουν συγκεκριμένο οικονομικό πρόγραμμα. Ακόμα και η ψήφος εμπιστοσύνης της Δευτέρας δεν μπορεί να αντιστρέψει τα δεδομένα καθώς επιβεβαιώνει ακριβώς αυτό «Η αντιπολίτευση θα είναι κυβέρνηση στις επόμενες εκλογές». Κάθε πολιτική δύναμη που ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης την έλαβε χωρίς προβλήματα, μόνο και μόνο για να χάσει τη σκυτάλη λίγους μήνες μετά. Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος σε συνδυασμό με την ξαφνική πόλωση του κλίματος δεν δημιουργεί ένα σταθερό προφίλ στο οποίο μπορούν να στηριχθούν ούτε οι επενδυτές, ούτε οι πολίτες.
---->Αυτό το ασταθές κλίμα οδηγεί/εκβιάζει την κυβέρνηση να ανακοινώσει την πρόωρη έξοδο από το μνημόνιο. Κάτι τέτοιο μπορεί να ισορροπεί εσωτερικά προβλήματα ( όπως αποδείχθηκε βέβαια, όχι και τόσο ) ωστόσο για τους εξωτερικούς παράγοντες δεν φαίνεται κάτι πολύ θετικό.
Η έντονη ανησυχία των ξένων επενδυτών επαφίεται στα σχέδια εξόδου της Αθήνας από το πρόγραμμα διάσωσης, η οποία έρχεται να προστεθεί στο αυξημένο πολιτικό ρίσκο ∙ η Ελλάδα ως ανεξάρτητη πολιτική δύναμη όπως και να το κάνουμε δεν εμπνέει μεγάλη αξιοπιστία ούτε μπορεί να χαρακτηρισθεί ως «υπεύθυνη». Ο λόγος που η
οικονομία βρισκόταν εκεί που βρισκόταν στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 ήταν οι εγγυήσεις που παρείχε η Ευρωπαϊκή Ένωση και η υπόσχεση πως η χώρα θα μπει στην ευρωζώνη. Αυτό που έχει φέρει έστω και λίγους επενδυτές τα τελευταία χρόνια είναι η άμεση εμπλοκή της Ε.Ε. για μια ακόμα φορά και του ΔΝΤ. Ακόμα και η αποχώρηση από το μνημόνιο μεν αλλά με αυστηρή εποπτεία της ελληνικής οικονομίας και νέους όρους δεν φαίνεται να πείθει κανέναν. Οι ανησυχίες των Ευρωπαίων εκφράστηκαν με χαρακτηριστικό τρόπο και στο Eurogroup.
----->Σε γενικότερο ευρωπαϊκό επίπεδο με πτώση ξεκίνησαν οι συναλλαγές στο χρηματιστήριο του Λονδίνου του Παρισιού και της Φρανκφούρτης. Η απόδοση του 10ετους γερμανικού ομολόγου αναφοράς διαμορφώνεται στο 0,90% και η απόδοση του γαλλικού 10ετούς ομολόγου στο 1,26%, κοντά στα χαμηλά επίπεδα έτους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τις πιέσεις της διεθνής αγοράς προς το ευρώ, με την ισοτιμία δολαρίου-ευρώ να προβλέπεται σε 1 προς 1 το 2017 και έτσι δημιουργούνται τάσεις ανακατατάξεων και εναπόθεσης πίστης αλλού.
Η αποεπένδυση έχει ως φυσικό απότοκο την εκτόξευση της απόδοσης των ελληνικών ομολόγων, ενώ το Reuters διαμηνύει πως οι εταίροι της Ελλάδας πιστεύουν ότι η Αθήνα αλλάζει γνώμη σχετικά με το θέμα της πρόωρης εξόδου από το πρόγραμμα και είναι πιθανόν να ζητήσει μια πιστωτική γραμμή για να αντικαταστήσει τα κεφάλαια από το ΔΝΤ.
«Υπάρχει αναγνώριση από την ελληνική πλευρά ότι μια συνολική αποκοπή από τα προγράμματα της ευρωζώνης και του ΔΝΤ δεν είναι προς το συμφέρον τους», δήλωσε αξιωματούχος του Ταμείου.
Η οικονομική κατάσταση της χώρας αυτή τη στιγμή αν και λεπτή είναι αναμενόμενη. Η «πρόωρη» έξοδος από το μνημόνιο είναι αναγκαία για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών, αλλά παράλληλα η εμπιστοσύνη των ξένων funds δεν φαίνεται να έχει ανακτηθεί πλήρως. Οπότε μπορούν να υπάρξουν δύο τινά. Είτε η συγκυβέρνηση δεν ανακοινώνει καθόλου την έξοδο από το μνημόνιο, πηγαίνει σε εκλογές και χάνει, είτε την ανακοινώνει, οι επενδυτές συνεχίζουν την αποεπένδυση καθώς ο μόνος λόγος που επενδύουν έτσι και αλλιώς είναι η εγγύηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πηγαίνει σε εκλογές και χάνει με λιγότερο ποσοστό.
Το σοφότερο για την κυβέρνηση θα ήταν απλά να μην ανακοινώσει ή να αναβάλλει την έξοδο από το μνημόνιο και να ελπίζει πως θα κερδίσει ή δεν θα χάσει εξευτελιστικά τις εκλογές. Ίσως χρησιμοποιήσει ξανά τις τακτικές εκφοβισμού που χρησιμοποίησε το 2012.
Τότε έπιασαν.
Το σοφότερο για τους πολίτες είναι να μαζευτούμε πάλι έξω από το Σύνταγμα, και αυτή τη φορά να μην φύγουμε.