Υπο την σκιά των πρωτόγνωρων συνθηκών που διάγει η ανθρωπότητα εξαιτίας της έξαρσης του κορωνοϊού , καλούμαστε να εξηγήσουμε τις αποτελεσματικές μεθόδους , με τις οποίες διαχειριζόμαστε μια κρίση.
Αρχικά, όταν γίνεται λόγος για διαχείριση κρίσεων (crisis management), τι εννούμε άραγε;
Διαχείριση κρίσεων καλείται η συστηματική ανάλυση, μελέτη και πρόβλεψη των κινδύνων και των δυσμενών επιπτώσεων που δύναται να προκαλέσει μια κρίση σε έναν οργανισμό, μια επιχείρηση ή ένα κράτος.
Η αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης κρίνεται από την άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων που μπορεί να προκαλέσει μια κρίση(π.χ. κατά το δυνατόν μικρότερη οικονομική ζημία) , μέσω προληπτικών μέτρων, συστηματοποίησης έκτακτων διαδικασιών και σχεδίων εκτάκτης ανάγκης , τα όποια ανταποκρίνονται σε διαφορετικά σενάρια ανάλογα με την πρόβλεψη του κινδύνου.
Αξίζει να τονισθεί, ότι η απoτελεσματικότητα της διαχείρισης εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τα γρήγορα αντανακλαστικά ούτως ώστε να περιοριστούν τόσο οι ζημίες , όσο και τυχόν νέες απειλές σε επίπεδο υγείας, ασφάλειας και οικονομίας. Η διαχέιριση της κρίσης εκκινεί, πρωτού εκδηλωθεί η κρίση, μέσα από την προετοιμασία, πρόληψη και κατάρτιση σχεδίων έκτακτης ανάγκης, όπως προαναφέρθηκε. Όταν ξεσπάσει η κρίση, κατά την έναρξη της, τίθεται σε εφαρμογή η αποτελεσματική της διαχείριση. Με την εκδήλωση των αρνητικών της επιπτώσεων, θα πρέπει αυτές να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά βάσει του σχεδιασμού. Το τελικό στάδιο αφορά την επαναφορά στην ομαλότητα, ουτώς ώστε ο οργανισμός ή η επιχείρηση να ανακάμψει κατά το δυνατόν ταχύτερα και να επανέλθει σε μια κατάσταση προ της κρίσης ή και καλύτερη σε σχέση με την έναρξη της κρίσης.
Η διεθνής βιβλιογραφία αναγνωρίζει δύο μοντέλα διαχείρισης:
- Το προληπτικό , βάσει του οποίου τα στελέχη του οργανισμού προβαίνουν έγκαιρα σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες ούτως ώστε να αποφευχθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις. Ενέχει όμως ένα σημαντικό ρίσκο, σε ότι αφορά την διάθεση των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων για την αντιμετώπιση της κρίσης
και το αντιδραστικό που εστιάζει στην έναρξη της κρίσης, χωρίς να δίδει έμφαση στα προειδοποιητικά μηνύματα ή τις προληπτικές ενέργειες με αποτέλεσμα η επιχείρηση ή ο οργανισμός να καταλήγει απροετοίμαστος κατά το ξέσπασμα της, παρότι δεν διατίθενται οι ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι που επιλέγονται κατά το προληπτικό μοντέλο.
Καθ’ όλη την διάρκεια της διαχείρισης, κομβικό ρόλο διαδραματίζουν τα στελέχη που θα επανδρώσουν την ομάδα ή τις ομάδες διαχείρισης κρίσεων που θα συγκροτήσει η διοίκηση του οργανισμού. Τέσσερα στοιχεία πρέπει να διέπουν την δράση των ομάδων διαχείρισης κρίσεων , τα 4R κατά την διεθνή βιβλιογραφία:
- Reduction (Ελάττωση)
- Readiness (Ετοιμότητα)
- Response (Αντιμετώπιση)
- Recovery (Ανάκαμψη)
Εν ολίγοις, οι ομάδες διαχείρισης κρίσεων καλούνται να μειώσουν τις επιπτώσεις της κρίσης μέσα από τον κατάλληλο χειρισμό και την προετοιμασία, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή πορεία της επιχείρησης και του οργανισμού κατά την διάρκεια και μετα το πέρας της κρίσης.
Κάθε κρίση μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες. Σίγουρα , κατά την έναρξη και την διάρκεια της προέχει η μάχη με την επιβίωση. Ωστόσο, δοκιμάζουμε δυνάμεις, κρινόμαστε όλες και όλοι και κατά κυριο λόγο διδασκόμαστε πολλά ειτε στα στενά όρια ενός οργανισμού είτε ευρύτερα ως κοινωνικό σύνολο.
