Πόσο περιττό να είναι κάποιος απόφοιτος ΑΕΙ, κάτοχος μάστερ η διδακτορικού όταν δεν γνωρίζει τρόπους, δεν μπορεί να συνομιλήσει, να διεξάγει μια ομαλή συζήτηση, σεβόμενος την αντίθετη άποψη. Όταν δεν έχει εμπεδώσει αξίες-αρετές και οι πνευματικοί του ορίζοντες περιορίζονται στους τέσσερις τείχους του δωματίου του ή του εργαστηρίου του.
Πόσο περιττός είναι ένας τέτοιος άνθρωπος, αρκούμενος στην πνευματική μονομέρεια; Σε καμία περίπτωση δεν θεωρείσαι <<μορφωμένος>> παρά <<μαθητευόμενος ή εξειδικευμένος>>, όταν μένεις προσκολλημένος στις θεωρητικές παραδοχές του παρελθόντος και δεν αποπειράσαι να απαντήσεις στα ερωτήματα της σύγχρονης κοινωνίας.
Ίσως ένας απόφοιτος Δημοτικού ή Γυμνασίου, οπλισμένος με ανθρωπιστικές αξίες και έχοντας μια πλούσια βιβλιοθήκη στο σπίτι του να είναι περισσότερο μορφωμένος απο έναν συμπλεγματικό/ή Νεοέλληνα/ίδα <<επιστήμονα>>. Τούτο δεν αγγίζει μόνον τις ανθρωπιστικές , μα και τις θετικές επιστήμες. Ξένα πανεπιστήμια, διεθνώς αναγνωρισμένα και καταξιωμένα, όπως αυτά των ΗΠΑ, περιλαμβάνουν στο πρόγραμμα σπουδών τους τα βασικά μαθήματα κορμού. Οι φοιτητές όλων των επιστημονικών κλάδων υποχρεούνται να έχουν παρακολουθήσει και να έχουν εξεταστεί επιτυχώς στα εξής βασικά μαθήματα : Aγγλική Γλώσσα/ Λογοτεχνία, Ιστορία, Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες, Κοινωνικές/ Πολιτικές Επιστήμες. Αφού ολοκληρώσουν αυτόν τον πρώτο κύκλο μαθημάτων, ασχολούνται με τα της ειδικότητας τους. Άλλωστε αυτός είναι και ένας απο τους κύριους λόγος που διαπρέπουν είτε ως ακαδημαικοί είτε ως εργαζόμενοι στην αγορά εργασίας.
Στον αντίποδα, τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν διαθέτουν ένα πλήρες πρόγραμμα σπουδών, παρα το εξαιρετικό ακαδημαικό προσωπικό και την σχετικά ικανοποιητική διεθνή τους αναγνώριση. Ειδικότερα, σε ορισμένα αμφιθέατρα των θετικών επιστημών, απογειώνεται το σύμπλεγμα κατωτερότητας ή κοινώς παραδεδεγμένης ανωτερότητας, χωρίς να παύει να είναι σύμπλεγμα. Διαστρεβλώνεται πλήρως η ελληνική γλώσσα και εκδηλώνεται ο <<Νεοέλληνας>> σε ακαδημαική εκδοχή. Θυμάμαι έναν φίλο να μου διηγείται την εμπειρία του απο έναν <<καθηγητή>> που αποδομούσε τις ανθρωπιστικές-κοινωνικές επιστήμες, μη θεωρώντας τις κάν επιστήμες και αγνοώντας την παραδοχή του Alber Einstein, ο οποίος είχε ‘πει ότι η κατανόηση της πολιτικής-κοινωνικής διεργασίας είναι πολυπλοκότερη απο την κατανόηση της φυσικής σε πολλές περιπτώσεις!
Αλήθεια, αν αυτός είναι ο σκοπός της διδασκαλίας στα πανεπιστήμια θετικών ή τεχνολογικών επιστημών, τότε είμαστε άξιοι της μοίρας μας! Στην πορεία, μερικοί απόφοιτοι, παρασυρόμενοι απο τα κόμπλεξ που εδιδάχθησαν, γίνονται συμπλεγματικοί, φυλακίζονται ψυχικά, ηθικά και πνευματικά. Οι λαμπρές εξαιρέσεις διαπρέπουν, διότι εμποτισμένοι με μια διαφορετική πολιτισμική κουλτούρα, σέβονται όλους τους επιστήμονες και αναζητούν συνεχώς την γνώση. ΄Οπως υπάρχουν και εξαίρετοι καθηγητές που δεν μεταδίδουν στους φοιτητές τους, τα συμπλέγματα τους για τις ανθρωπιστικες επιστήμες. Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία απο διεθνέις έρευνες, ο δείκτης ευφυίας των θετικών επιστημόνων στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα υψηλός, πράγμα το οποίο αναπτερώνει το χαμένο μας ηθικό, ως κοινωνία. Δεν είναι, όμως, αρκετό για την κατάκτηση της χαμένης μας ελευθερίας.
Και για να μην εξαιρέσω τα του οίκου μου. Πόσες φορές στις ανθρωπιστικές επιστήμες, έχουμε αφήσει τις ιδεολογικές εμμονές να υπερβούν την επιβεβλημένη ουδετερότητα και αμεροληψία της επιστημονικής άποψης; Πόσες φορές, έχουμε γίνει όμηροι της <<μιας και μόνον αλήθειας>>, καταργώντας την ελεύθερη συνείδηση και σκέψη; Πόσες φορές έχουμε αρκεστεί στο προτεινόμενο σύγγραμμα του Ευδόξου; Πόσες φορές μερικοί συνάδελφοι μας, επειδή δεν αρέσκονται στην γνώση του πολιτικού-κοινωνικού φαινομένου, δυσφημούν τα πανεπιστήμια μας, συστρατευόμενοι εμμέσως με τους πολέμιους των κοινωνικών επιστημών;
Έτσι, καταλήγουμε στο ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν παράγουν ελεύθερους ανθρώπους. Οι αίτιες αυτής της <<ασθένειας>> ανάγονται στις παθογένειες του πολιτικού συστήματος, υπεύθυνου και αρμοδίου να χαράσσει την πολιτική στα θέματα παιδείας. Οι ευθύνες είναι διαχρονικές και δεν θα αναζητηθούν στο παρόν άρθρο.
Το ταξίδι στην γνώση έχει ως προορισμό την ελευθερία. Ένα ταξίδι περιπετειώδες, με πολλά εμπόδια που καλείσαι να τα υπερβείς, ώστε κάποια στιγμή να φθάσεις στο προορισμό σου. Ο Albert Einstein είχε ‘πει και κάτι άλλο: << Όσα περισσότερα μαθαίνεις, τόσα λιγότερα συνειδητοποιείς ότι ξέρεις>>. Ώστε ο πνευματικά μονομερής κάτοχος μάστερ να μην μπορεί να αποδείξει την υπεροχή των γνώσεων του, σε έναν άνθρωπο που για βιοποριστικούς λόγους δεν κατόρθωσε να σπουδάσει αλλα επέμεινε στην αναζήτηση της γνώσης, γεμίζοντας τα άδεια ράφια της βιβλιοθήκης του σπιτιού του και διερευνώντας την αλήθεια.
Ας εστιάσουμε στον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της γνώσης, ας υπερβούμε τα συμπλέγματα που μας μαστίζουν διαχρονικά!
Άντλώντας το ιστορικό παράδειγμα απο το ένδοξο, πολιτιστικά και πολιτικά <<ανώτερο>> παρελθόν και κατανοώντας την βαθύτερο νόημα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, θα μπορέσουμε να γίνουμε <<ελεύθεροι άνθρωποι>>. Παρακολουθώντας τις εξελίξεις στο <<διεθνές επιστημονικό γίγνεσθαι>>, εύκολα αντιλαμβανόμαστε ότι η συστηματική προαγωγή της συνεργασίας όλων των επιστημονικών κλάδων αποτελεί σύνηθες έως και καθημερινό φαινόμενο. Συνεπώς, η πνευματική μονομέρεια είναι άκαιρη, ανεπίκαιρη και κυρίως ασύμβατη με τις απαιτήσεις που δημιουργούν οι διαρκείς μεταβολές σε διεθνές επίπεδο.
