Τα κλιμακούμενα σκληρά μηνύματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας συνεχίζονται, με τελευταίο το μήνυμα του Υπουργού Εθνικής Άμυνας να προειδοποιεί την Άγκυρα πως αν παραβιαστεί η εθνική κυριαρχία της Ελλάδας, θα υπάρξει η πρέπουσα απάντηση. Η συνεχιζόμενη προκλητική στάση της Τουρκίας, έναντι όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και των λοιπών γειτονικών χωρών, καλλιεργεί όλο και καταλληλότερο κλίμα για τη στενότερη συνεργασία των χωρών του ενεργειακού «τριγώνου» της Μεσογείου, και δηλαδή της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Κύπρου, της Ελλάδας και της Ιταλίας.
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια συνεχώς βελτιούμενη κατάσταση στην γεωπολιτική κατάσταση, την στρατηγική, στρατιωτική, πολιτική ισορροπία του τριγώνου της Μεσογείου. Αυτό ναι μεν είναι αποτέλεσμα ενός προσεκτικού σχεδιασμού, ωστόσο δεν μπορεί να παραγνωρίσει κανείς και τις διάφορες περιφερειακές εξελίξεις που έχουν οδηγήσει τους γείτονες μας να έχουν την διάθεση όλο και περισσότερο να υπερασπιστούν και να προάγουν τα συμφέροντά τους.
Μάλιστα στις 8 Μαΐου έχει προγραμματιστεί τριμερής συνάντηση μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, σχετικά με τα ενεργειακά κοιτάσματα της ευρύτερης περιοχής.
Τα δύο άκρα αυτού του μεσογειακό στρατηγικό τόξο αποτελούν η Αίγυπτο στο νότο και η Ελλάδα στα βορειοδυτικά. Ιστορικά, οι χώρες αυτές δεν χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα από τις μεταξύ τους ιστορικές έχθρες, αλλά περισσότερο από τις έχθρες με διάφορους άλλους γείτονες τους ή το εσωτερικό τους. Εξαιρετικά χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η ισραηλινό-παλαιστινιακή διένεξη με την πλέον διεθνώς αρνητικά φορτισμένη «γραμμή της Γάζας», ενώ για την Αίγυπτο, οι περιφερειακές και εσωτερικές αναταράξεις. Αντιστοίχως, αυτά τα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα των χωρών, καθώς και η αναμφισβήτητη επιδείνωση των οικονομικών προβλημάτων, έχουν οδηγήσει στην εκτόνωση της συνεργασίας της Αιγύπτου με το Ισραήλ.
Στον αντίποδα η παραδοσιακή συστράτευση της Ελλάδας με την Κύπρο παραμένει δυνατή και δημιουργεί πρόσφορο έδαφος, υπό την σκιά της τουρκικής προκλητικότητας, για την αναβάθμιση των σχέσεων τους με την Αίγυπτο και το Ισραήλ.
Σε ενεργειακό επίπεδο, η Ανατολική Μεσόγειος προσελκύει πλήθος διεθνών ενεργειακών εταιριών τα τελευταία χρόνια, που πρόθυμα διερευνούν τα σημαντικά πεδία φυσικού αερίου της περιοχής. Ήδη βρισκόμαστε πιο κοντά στην υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου που ονομάζεται «EastMed». Μάλιστα, προβλέπεται η υπογραφή Μνημόνιο Συναντίληψης μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας και Ισραήλ στη Λευκωσία, σχετικά με τον αγωγό. Ίσως η πρώτη φορά που ακούμε τη λέξη μνημόνιο θετικά.
Ο EastMed είναι ένας εν μέρει υποθαλάσσιος και εν μέρει χερσαίος αγωγός, που έχει μήκος περίπου 1.900 χιλιομέτρα και συνδέει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου με την Ελλάδα, διαμέσω της Κύπρου, της Κρήτης και της Πελοποννήσου. O αγωγός θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την εκμετάλλευση των μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που έχουν ανακαλυφθεί τα τελευταία χρόνια στην Ανατολική Μεσόγειο, στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) του Ισραήλ και της Κύπρου.
Ο αρχικός σχεδιασμός του αγωγού θα είναι αρχικά η μεταφορά 10 δισεκατομμύριων κυβικών φυσικού αερίου ετησίως, από τα υποθαλάσσια κοιτάσματα της λεκάνης της Λεβαντίνης, καθώς και από διάφορα κοιτάσματα αερίου που πιθανόν έχουν εστία την Ελλάδα. Το κόστος του αγωγού, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα ανέλθει σε περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ και θα έχει ολοκληρωθεί έως το 2025 σύμφωνα με το παρόν χρονοδιάγραμμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι ο αγωγός θα είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικός, και πως τα αποθέματα που θα αντληθούν μπορούν όχι μόνο να συμβάλλουν στην κάλυψη της εγχώριας ζήτησης στις παράκτιες χώρες, αλλά και να επιτρέψουν στην Ευρώπη να αυξήσει τον εφοδιασμό της, επιτρέποντάς της να μειώσει την εξάρτηση από τη Ρωσία.
Όπως αναφέραμε και στην αρχή, η συνεχιζόμενη αλλοπρόσαλλη τακτική της Τουρκίας έχει αναδείξει την ανάγκη δημιουργίας πραγματικών συμμαχιών για την σταθεροποίηση της περιοχής. Σε αυτή την περίοδο που διανύουμε, στην οποία συνεχώς εμφανίζονται νέες προκλήσεις που επιζητούν άμεση και αποφασιστική αντιμετώπιση, τα κράτη της περιοχής έχουν την ευκαιρία, αν όχι την υποχρέωση, να παραμερίσουν τις όποιες διαφορές τους και να απαντήσουν στις συνεχείς απειλές.