Το βασικό πρόγραμμα των σπουδών στις Νομικές Σχολές της Ελλάδας είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να προσφέρει στους σπουδαστές τις βασικές γνώσεις και δεξιότητες για να ασκήσουν το δικηγορικό επάγγελμα. Γι' αυτόν το λόγο, τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότεροι απόφοιτοι μεταπτυχιακών σχολών αλλά και επαγγελματίες δικηγόροι επιλέγουν να επιδιώξουν έναν μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών προκειμένου να αποκτήσουν εμπειρία σε έναν εξειδικευμένο κλάδο του δικαίου. Η ανάγκη για απόκτηση ενός μεταπτυχιακού στη Νομική γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη, καθώς πολλά δικηγορικά γραφεία και εταιρείες προτιμούν υποψήφιους δικηγόρους που είναι κάτοχοι τέτοιων τίτλων, αφού πιστοποιούν την κατοχή προηγμένης νομικής κατάρτισης και ανταγωνιστικών προσόντων που είναι απαραίτητα για την απασχόλησή τους σε ένα πολυεθνικό νομικό περιβάλλον. Έτσι λοιπόν, καθίσταται σαφές ότι ένα μεταπτυχιακό το οποίο θα προσφέρει εξειδίκευση σε έναν κλάδο του δικαίου, όπως π.χ. το Τραπεζικό ή το Ιατρικό Δίκαιο, δεν είναι απαραίτητο προαπαιτούμενο, αλλά είναι σίγουρα ένα πλεονέκτημα για την αποτελεσματικότερη επαγγελματική απορρόφηση ενός πτυχιούχου Νομικών σπουδών.
Τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών διαφέρουν ανάλογα με τις κατευθυντήριες γραμμές που ορίζει το εκάστοτε Πανεπιστήμιο. Έτσι, μερικά από αυτά ορίζουν απλά έναν αριθμό μαθημάτων που οφείλουν να διδαχθούν και να εξεταστούν επιτυχώς, ενώ η πλειοψηφία αυτών είναι προσανατολισμένα προς την έρευνα, προσθέτοντας ως τελικό προαπαιτούμενο για την απόκτηση του τίτλου την εκπόνηση μιας διατριβής πάνω στο αντικείμενο που θα επιλέξει ο υποψήφιος. Επιπρόσθετα, τα προγράμματα είναι όσο το δυνατόν καλύτερα προσαρμοσένα στις ανάγκες των φοιτητών, δίνοντας την ευκαιρία πλήρους ή μερικής παρακολούθησης ανάλογα με το αν εργάζονται ή όχι. Ο χρόνος φοίτησης κυμαίνεται από δύο ώς και τέσσερα εξάμηνα, ενώ τίτλος αντιστοιχεί σε 90 έως 120 πιστωτικές μονάδες (ECTS), ανοίγοντας το δρόμο για την απόκτηση διδακτορικού διπλώματος.
Όσο για τις προυποθέσεις αποδοχής της αίτησης εγγραφής ενός υποψήφιου φοιτητή για την εισαγωγή του σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα, αυτές ορίζονται από το κάθε πανεπιστήμιο χωριστά, αλλά κατά κύριο λόγο πρόκειται για τις εξής:
- ελάχιστος βαθμός πτυχίου «λίαν καλώς» ή ελάχιστος μέσος όρος βαθμολογίας («λίαν καλώς») σε συγκεκριμένα μαθήματα που άπτονται του λάδου του μεταπτυχιακού,
- γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας,
- τυχόν ερευνητική δραστηριότητα,
- επιτυχείς εξετάσεις σε οριζόμενα με απόφαση του εκάστοτε τομέα μαθήματα ή σε κάποια ξένη γλώσσα σε νομικό κείμενο γενικού περιεχομένου και
- συστατικές επιστολές από καθηγητές μαθημάτων του προπτυχιακού επιπέδου
Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι δυνατή κατ'εξαίρεσην και η επιλογή ανεξαρτήτως του μέσου όρου βαθμολογίας ενός συγκεκριμένου αριθμού ατόμων που με την έρευνα, την απασχόληση ή τη δράση τους έχουν συμβάλει αποδεδειγμένα στην προαγωγή της νομικής επιστήμης ή ασκούν το δικαστικό επάγγελμα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα δίδακτρα είναι αρκετά χαμηλά, ξεκινώντας από μηδενική βάση και σκαρφαλώνοντας μέχρι τα 4.000 ευρώ. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί το Πανεπιστήμιο να ορίσει δίδακτρα κατά βούλησιν και για τη συμμετοχή στις γραπτές εξετάσεις εισαγωγής. Βέβαια, είναι δυνατή η μερική απαλλαγή από τα δίδακτρα χάρη στην άριστη επίδοση, ή η ολική απαλλαγή στον πρώτο επιτυχόντα βάσει βαθμολογίας, αλλά και η εξασφάλιση κάποιας διαθέσιμης υποτροφίας από το εκάστοτε Πανεπιστήμιο.
Η Ελλάδα διαθέτει έναν ικανό αριθμό μεταπτυχιακών προγραμμάτων στις Νομικές Επιστήμες, τα οποία άπτονται πολλών κλάδων. Συγκεκριμένα:
Στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών προσφέρονται επτά επιμέρους προγράμματα:
- ΠΜΣ Αστικού Δικαίου (Ιστοσελίδα)
Κόστος: Δωρεάν
Διάρκεια σπουδών: 2 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: έως 50 άτομα
- ΠΜΣ Δημοσίου Δικαίου (Ιστοσελίδα: )
Κόστος: Δωρεάν
Διάρκεια Σπουδών: 2 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: έως 35 άτομα
- ΠΜΣ Ποινικών Επιστημών με εξειδίκευση στους εξής τομείς: (Ιστοσελίδα: )
1) Ποινικές Επιστήμες με κατεύθυνση Ουσιαστικού και Δικονομικού Δικαίου
2) Ποινικές Επιστήμες με κατεύθυνση Εγκληματολογίας.
Κόστος: Δωρεάν
Διάρκεια Σπουδών: 4 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: έως 30 άτομα
- ΠΜΣ Β' Ιδιωτικού Δικαίου με κατευθύνσεις: (Ιστοσελίδα: )
1) ΠΜΣ Εμπορικού Δικαίου
2) ΠΜΣ Εργατικού Δικαίου
3) ΠΜΣ Ποινικής Δικονομίας
Κόστος: Δωρεάν
Διάρκεια Σπουδών: 3 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: έως 30 άτομα
- ΠΜΣ Εξειδικευμένο Δημόσιο Δίκαιο (Ιστοσελίδα: )
Πρόκειται για ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα που διεξάγεται σε συνεργασία με το τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Montesquieu – Bordeaux με τα μαθήματα να διδάσκονται στην ελληνική και τη γαλλική γλώσσα. Η επιλογή του προγράμματος συμπεριλαμβάνει και υποχρεωτική παρακολούθηση μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο του Bordeaux στη Γαλλία για τρεις εβδομάδες κατ'ελάχιστο όριο.
Κόστος: 1500 ευρώ
Διάρκεια Σπουδών: 2 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: ορίζεται κάθε έτος από το πανεπιστήμιο
- ΠΜΣ Ιστορίας και Θεωρίας του Δικαίου με επιμέρους κατευθύνσεις (Ιστοσελίδα: )
α) Ιστορία
β) Φιλοσοφία
γ) Εκκλησιαστικό και
δ) Κοινωνιολογία
Κόστος: Δωρεάν
Διάρκεια Σπουδών: 2 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: ορίζεται κάτ'ευχέρεια του Πανεπιστημίου
- ΠΜΣ Διεθνών Σπουδών με εξειδικεύσεις: (Ιστοσελίδα: )
α) Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο
β) Ευρωπαϊκό Δίκαιο
γ) Ιδιωτικό Διεθνές και Συγκριτικό Δίκαιο
Κόστος: 1.200 ευρώ
Διάρκεια Σπουδών: 3 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: έως 50 άτομα
8. ΠΜΣ Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (ιστοσελίδα: http://criminology.panteion.gr )
Διάρκεια φοίτησης: 4 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Κόστος: Δωρεάν
Αριθμός εισακτέων: έως 15 άτομα
Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης προσφέρονται τέσσερα προγράμματα:
- ΠΜΣ Νομικής με τις εξής κατευθύνσεις: (Ιστοσελίδα: )
α) Αστικού, Αστικού Δικονομικού και Εργατικού Δικαίου,
β) Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης,
γ) Διεθνών Σπουδών,
δ) Εμπορικού και Οικονομικού Δικαίου,
ε) Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας του Δικαίου
στ) Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών
Κόστος: 200 ευρώ
Διάρκεια Σπουδών: 4 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: έως 150 άτομα
- Διιδρυματικό ΠΜΣ: «Ευρωπαϊκό και Συγκριτικό Κοινωνικό Δίκαιο» (Ιστοσελίδα: )
Πρόκειται για ένα κοινό Ελληνογαλλικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με αντικείμενο την εμβάθυνση σε θέματα Ευρωπαϊκού και Συγκριτικού Κοινωνικού Δικαίου σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Τουλούζη Ι.
Κόστος: Δωρεάν
Διάρκεια Σπουδών: 3 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: έως 14 άτομα
- ΠΜΣ Ποινικό Δίκαιο και Εξαρτήσεις, το οποίο υλοποιείται από τη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, σε συνεργασία με το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) με δύο κατευθύνσεις: (Ιστοσελίδα: )
Α) Ποινικό Δίκαιο των εξαρτήσεων.
Β) Θεραπευτική διαχείριση των εξαρτήσεων.
Κόστος: ορίζονται στην εκάστοτε προκήρυξη
Διάρκεια Σπουδών: 3 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης- οι παραδόσεις γίνονται μόνο τα Σαββατοκύριακα
Αριθμός εισακτέων: ορίζεται κάτ'ευχέρεια του Πανεπιστημίου
- Διατμηματικό ΠΜΣ Σύγχρονες Ιατρικές Πράξεις: Δικαιϊκή ρύθμιση και βιοηθική διάσταση (σε συνεργασία με την Ιατρική Σχολή ΑΠΘ) (Ιστοσελίδα: )
Κόστος: 1.500 ευρώ
Διάρκεια Σπουδών: 3 εξάμηνα πλήρους παρακολούθηση
Αριθμός εισακτέων: έως 25 άτομα
Για τους φοιτητές που επιθυμούν να ασχοληθούν με τα ανθρώπινα δικαιώματα σε διεθνή βάση, υπάρχει και η δυνατότητα επιλογής του Ευρωπαϊκού Μεταπτυχιακού Προγράμματος στα Δικαιώματα του Ανθρώπου και τον Εκδημοκρατισμό με έδρα την UNESCO με τη διδασκαλία του ενός εξαμήνου στην ελληνική επικράτεια και του δεύτερου σε μία επιλεγόμενη από τις υπόλοιπες 41 συνεργαζόμενες χώρες. (Ιστοσελίδα: )
Κόστος: 50 ευρώ για την αίτηση και το υπόλοιπο πρόγραμμα καλύπτεται από την Ευρωπαική Ένωση
Διάρκεια Σπουδών: 2 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: ορίζεται κάτ'ευχέρεια του Πανεπιστημίου
Στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης λειτουργούν τρία προγράμματα:
- ΠΜΣ Νομικής το οποίο διασπάται στις εξής κατευθύνσεις: (Ιστοσελίδα: )
Ι. Κατεύθυνση Ιδιωτικού Δικαίου
α) Αστικού Δικαίου
β) Αστικού Δικονομικού Δικαίου
γ) Ιστορίας του Δικαίου
ΙΙ. Δικαίου των Επιχειρήσεων και Εργασιακού Δικαίου
α) Δικαίου της Επιχείρησης
β) Οικονομικού Δικαίου
γ) Κοινωνικού Δικαίου
ΙΙΙ. Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών
α) Ποινικού Δικαίου
β) Ποινικής Δικονομίας
γ) Εγκληματολογικών Επιστημών
ΙV. Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης
α) Συνταγματικού Δικαίου
β) Διοικητικού Δικαίου
γ) Φορολογικού Δικαίου
- Διεθνών Σπουδών
α) Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου
β) Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου
γ) Δικαίου Ευρωπαϊκής Ένωσης
Κόστος: Δωρεάν
Διάρκεια Σπουδών: 4 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: έως 250 άτομα
- ΠΜΣ Νοτιοανατολικής Ευρώπης με τις εξής κατευθύνσεις: (Ιστοσελίδα: )
α) Νομικής
β) Οικονομίας
γ) Ιστορίας
Κόστος: 4.000 ευρώ
Διάρκεια Σπουδών: 4 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: έως 40 άτομα
- ΠΜΣ Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου της Ενέργειας (Ιστοσελίδα: )
Κόστος: 3.000 ευρώ
Διάρκεια Σπουδών: 2 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: ορίζεται κάτ'ευχέρεια του Πανεπιστημίου
Αξίζει να αναφερθούν και τα προγράμματα που προσφέρονται στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος:
- M. in Transnational and European Commercial Law , Mediation, Arbitration and Energy Law (Ιστοσελίδα: )
Διάρκεια Σπουδών: 2 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης ή 4 μερικής- οι παραδόσεις γίνονται μόνο τα Σαββατοκύριακα
Αριθμός εισακτέων: ορίζεται κάτ'ευχέρεια του Πανεπιστημίου
- MSc in Energy Law, Business, Regulation and Policy (Ιστοσελίδα: )
Διάρκεια Σπουδών: 2 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης ή 4 μερικής- οι παραδόσεις γίνονται μόνο τα Σαββατοκύριακα
Αριθμός εισακτέων: ορίζεται κάτ'ευχέρεια του Πανεπιστημίου
Αλλά και αυτό που διατίθεται στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο της Ελλάδος:
ΠΜΣ Δικαίου της Οικονομίας και των Επιχειρήσεων (Ιστοσελίδα: )
Διάρκεια Σπουδών: 4 εξάμηνα πλήρους παρακολούθησης
Αριθμός εισακτέων: 180 απόφοιτοι Νομικής και 120 απόφοιτοι άλλων συναφών κλάδων
Σημείωση: Οι πληροφορίες για τα μεταπτυχιακά προγράμματα έχουν συλλεγεί με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα των προκηρύξεων του 2015-2016 και ενδέχεται να αλλάξουν τα επόμενα έτη. Παρακαλείσθε να παρακολουθείτε την εκάστοτε προκήρυξη κάθε προγράμματος για να ενημερωθείτε για τις ακριβείς προυποθέσεις εισαγωγής σε κάθε πρόγραμμα καθώς διαφέρουν από ίδρυμα σε ίδρυμα καθώς και για τις ευκαιρίες εξασφάλισης υποτροφιών φοίτησης στα μεταπτυχιακά αυτά.
*Έρευνα από την Νάντια Μορφωνιού, τελειόφοιτη Νομικής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το ΕΚΠΑ προσφέρει πλέον το ενιαίο ΠΜΣ, με πολλές κατευθύνσεις, δύο εξάμηνα, και 1200 Ευρώ δίδακτρα.Δεν υπάρχει πλέον δωρεάν. Περισσότερες πληροφορίες στο site της σχολής.
Πολύ σωστά. Πλέον το μόνο δωρεάν μεταπτυχιακό είναι του ΔΠΘ. Έπειτα το πιο συμφέρον οικονομικά είναι το ΑΠΘ, καθαρά με κριτήριο το ύψος των διδάκτρων όπως είπα.