Του William Theisen
Tην περασμένη Τετάρτη, το Κοινοβούλιο της Νέας Ζηλανδίας ψήφισε την έγκριση νόμου που παραχωρεί στον ποταμό Whanganui νομικά δικαιώματα. Σύμφωνα με το νέο νόμο ο ποταμός, η αλλιώς Te Awa Tupua όπως αποκαλείται από τους ιθαγενείς Maori, αναγνωρίζεται πλέον ως « αδιαίρετο και ζωντανό σύνολο, το οποίο περιλαμβάνει τον ποταμό Whanganui από την έκταση των βουνών έως και τη θάλασσα, ενσωματώνοντας έτσι όλα τα φυσικά και μεταφυσικά του στοιχεία» και « αποτελεί νομικό πρόσωπο έχοντας όλα τα δικαιώματα, τις αρμοδιότητες, τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις ενός νομικού προσώπου». Επιπλέον, σύμφωνα με το νόμο θα πρέπει να οριστούν δυο «κηδεμόνες» ώστε να «δρούνε και να μιλούν εκ μέρους του ποταμού». Ο ένας «κηδεμόνας» θα οριστεί από το Κοινοβούλιο και ο άλλος από τη φυλή των Μaori. Ένας από τους κυριότερους διαπραγματευτές της φυλής Whanganui, ο Albert Gerrard, αποκάλεσε το νομικό αγώνα 170 ετών για την αναγνώριση ως μια « χρονοβόρα και δύσκολη μάχη». Ο Chris Finlayson, Γενικός Εισαγγελέας στη Ν. Ζηλανδία υποστήριξε σε δελτίο τύπου ότι η νομική αναγνώριση είναι σημαντική για τη φυλή των Maori: « Γνωρίζω ότι για πολλούς είναι περίεργο οι φυσικοί πόροι να έχουν νομική προσωπικότητα, αλλά δεν είναι πιο περίεργο από οικογενειακούς διαχειριστές περιουσίας, ανώνυμες εταιρίες ή οργανισμούς. Η χορήγηση νομικής προσωπικότητας σε έναν ποταμό είναι μοναδική περίπτωση στον κόσμο. Ο Te Awa Tupua θα έχει τη δική του νομική προσωπικότητα με όλα τα αντίστοιχα δικαιώματα και υποχρεώσεις ενός νομικού προσώπου.»
Την τελευταία δεκαετία, η κυβέρνηση της Ν. Ζηλανδίας έχει διαπραγματευτεί συμφωνίες με διάφορες ομάδες της φυλής των Maori για την επίλυση άλυτων διαφορών που ξεκίνησαν περίπου δυο αιώνες πριν. Το 2008, οι δυο πλευρές υπέγραψαν συμφωνία αξίας σχεδόν 196 εκατομμυρίων δολαρίων (NZ $) για την επίλυση ορισμένων εγχώριων διεκδικήσεων σχετικά με τη γη που κατέλαβαν οι Βρετανοί άποικοι τον δέκατο ένατο αιώνα. Η φυλή των Maori διεκδικεί τα ιστορικά δάση του Κεντρικού και Βόρειου μέρους του Νησιού με πρόφαση τις παραβιάσεις της συνθήκης του Waitangi, 1840, που έπραξε η κυβέρνηση της Ν. Ζηλανδίας. Η εν λόγω συνθήκη επιβάλλει μεν την κυριαρχία του Βρετανικού Στέμματος στη Ν. Ζηλανδία, αλλά εγγυάται στους Maori το δικαίωμα στη χρήση των εδαφών και των φυσικών τους πόρων. Οι Maori έχουν αγωνιστεί για διορθωτικά μέτρα για την απώλεια γης και άνιση μεταχείριση που υπέστησαν λίγο μετά την υπογραφή της Συνθήκης το 1840. Στα πλαίσια της συμφωνίας Treelords, η κυβέρνηση της Ν. Ζηλανδίας απολογείται και επίσημα για τις παραβιάσεις της Συνθήκης.
(jurist.org)
