Αλήθεια ποιοι φεύγουν στο εξωτερικό; Εν προκειμένω υπάρχουν δύο κατηγορίες: οι μεν, που δεν κατάφεραν να περάσουν σε μια σχολή εντός Ελλάδος και έπρεπε να μετακομίσουν στο εξωτερικό προκειμένου να σπουδάσουν αυτό που επιθυμούσαν, και οι δε, που σπούδασαν αυτό που ονειρεύονταν στην Ελλάδα, αλλά για τις μεταπτυχιακές σπουδές τους χρειάστηκε να μεταβούν σε κάποια χώρα του εξωτερικού. Εμείς θα ασχοληθούμε με τους τελευταίους, γιατί οι πρώτοι έκαναν μια συνειδητή επιλογή, οι δεύτεροι όμως δεν επέλεξαν τίποτα τέτοιο αλλά αναγκάστηκαν εκ των συνθηκών να το κάνουν. Κάποιοι και από φιλοδοξία, όμως ας παραμείνουμε στις γενικές περιπτώσεις.
Πρόκειται λοιπόν για την αμήχανη στιγμή που παίρνεις το πτυχίο σου και όλα φαίνονται εύκολα. Διορθώνω φαίνονταν εύκολα. Γιατί ζούμε στο 2015 και οι καταστάσεις είναι πολύ πιο απαιτητικές και πιεστικές απ’ ό, τι στοπαρελθόν. Κι αυτό γιατί οι πτυχιούχοι των ανωτέρων σχολών έχουν αυξηθεί ραγδαία με αποτέλεσμα να ενταθεί αυτομάτως και ο μεταξύ μας ανταγωνισμός. Οπότε δεν έχουμε παρά να φύγουμε στο εξωτερικό. Κι όχι επειδή εκεί ο ανταγωνισμός βρίσκεται σε ύφεση, ίσα ίσα που εκεί δεν αποκλείεται να είναι ανελέητος. Απλά οι μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό σου εξασφαλίζουν περισσότερα «χαρτιά», κατά συνέπεια είσαι σε θέση να ενταχθείς σ’ αυτό το σκληρό ανταγωνιστικό πλαίσιο πολύ πιο εύκολα και αποτελεσματικά. Αλλά ας μην τα αποκαλούμε «χαρτιά» καλύτερα, ακούγεται πολύ απαξιωτικό, εφόσον χάρη σε αυτά διευρύνουμε σημαντικά το γνωστικό μας πεδίο και εξειδικευόμαστε σε συγκεκριμένους τομείς. Και ξοδεύουμε και τα λεφτά των γονιών μας που μας σπουδάζουν μέχρι την ηλικία των τριάντα (να τα λέμε κι αυτά my fellows). Τέλος πάντων, όπως και να το κάνουμε και όπως και να το προσεγγίσουμε το θέμα είναι απαραίτητα για την μετέπειτα εξέλιξή μας, εφόσον πλέον ακόμα κι ένα πτυχίο μιας καταξιωμένης επιστήμης, όπως η Νομική (τυχαίο το παράδειγμα εννοείται), στις μέρες μας ισοδυναμεί με απολυτήριο λυκείου.
Είναι και η κρίση που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για παραμονή στη γενέτειρά μας, καθώς οι επαγγελματικές μας επιλογές ολοένα και μειώνονται. Άλλωστε, δεν πηγαίνουμε σε χώρες του εξωτερικού μόνο για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών κάποιου πανεπιστημίου αλλά και για εύρεση εργασίας σε αυτές αργότερα. Και όλα τα προηγούμενα συνοψίζονται επιτυχώς στη φράση «ζούμε στην Ελλάδα που διώχνει τα παιδιά της». Σχετικά είναι όλα βέβαια, το χει πει κι ο Einstein (αλλά αυτός, βλέπετε, στον 19ο αιώνα μίλαγε εκ του ασφαλούς. Γερμανοί τι να πεις).
Αντικειμενικά μιλώντας πάντα, ναι. Η Ελλάδα όπως την έχουμε /έχετε(αςμην προσδιορίσω καλύτερα) μετατρέψει, δεν αποτελεί και τον ιδανικότερο τόπο για επαγγελματική ανέλιξη και πρόοδο. Δε δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να μείνουμε εντός αλλά για να φύγουμε εκτός. Τώρα εντός, εκτός, εναλλάξ και επί τα αυτά δεν παίζει τόσο σπουδαίο ρόλο, το αποτέλεσμα μετράει. Μερικά από τα καλύτερα μυαλά της πατρίδας μας σπούδασαν εδώ αλλά συνέχισαν τη ζωή τους στο εξωτερικό. Με εξαίρεση φυσικά όσους έχουν ένα όνομα ή μια έτοιμη δουλειά που τους περιμένει εγχώρια για να αναλάβουν τα ηνία. Εμείς όμως που δεν έχουμε ούτε το πρώτο ούτε το δεύτερο (και είμαστε πολλοί), καλούμαστε να ξεκινήσουμε από το μηδέν σε ένα άγνωστο μέρος, αφήνοντας τους πάντες και τα πάντα πίσω μας. Γιατί κι οι συχνές επισκέψεις στην Ελλάδα, δεν ευνοούνται στο μέγιστο λόγω φόρτου εργασίας και έλλειψης χρόνου. Μόνο νοσταλγία και αναμνήσεις μας απομένουν στο τέλος. Ας μη γίνουμε μελό όμως, ας το δούμε λίγο τυχοδιωκτικά. Γιατί υπό αυτό το πρίσμα το όλο θέμα έχει τη γοητεία του και αποτελεί πρόκληση. Grab your life and take your chances. Υπάρχει ωστόσο και ο αντίλογος, τύπου “it’s easier said than done”.
Whatever. Ο καλός επιβιώνει πάντα και παντού. Το μόνο σίγουρο, όσο κλισέ κι αν ακούγεται. Εσείς μας διώχνετε έτσι όπως τα χετε κάνει, εμείς τα καταφέρνουμε μια χαρά όσα χιλιόμετρα μακριά απ’ το σπίτι μας κι αν μας έχετε στείλει. Ακόμα και στο άλλο ημισφαίριο να χρειαστεί να πάμε, δεν υπάρχει περίπτωση ν’ αποτύχουμε. Διότι όποιος αποφασίζει να ζήσει μόνιμα στο εξωτερικό, έχει πείσμα, επιμονή και ατσαλένια θέληση, διαφορετικά δεν θα έπαιρνε την εν λόγω απόφαση. Θα έμενε εδώ και θα συμβιβαζόταν όπως τόσοι και τόσοι. Μόνο που οι καλοί στον τομέα τους και κυρίως οι πολύ καλοί και οι οραματιστές δεν συμβιβάζονται. Τουλάχιστον όχι με μια κατάσταση που επέλεξαν άλλοι αντί για αυτούς.
Με άλλα λόγια, όσο δυσμενείς κι αν είναι οι συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα για τους περισσότερους αποφοίτους των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, κάποιοι από εμάς δεν πτοούμαστε και τόσο εύκολα. Συνεπώς, δεν είναι και τόσο δυσοίωνα τα πράγματα. Τώρα ειδικά με τον Αλέξη μπορεί και να μην χρειαστεί καν να ξενιτευτούμε, αφού θα προσφέρει νέες θέσεις εργασίας. Ανεξαρτήτως χιουμοριστικής διάθεσης πάντως (κοινώς, πέρα από την πλάκα), μακάρι να τα καταφέρει ο άνθρωπος και να μην βγάζουμε εισιτήρια για αναχώρηση στο πιο απίθανο μέρος του πλανήτη και μάλιστα χωρίς επιστροφή.
