Συνοπτική παρουσίαση του υπό δημόσια διαβούλευση, σχεδίου νόμου για την απαγόρευση της καλλιέργειας ΓΤΟ και τη συμμόρφωση προς την οδηγία (ΕΕ) 2015/412
Εισαγωγικά :
Μέχρι και την Πέμπτη 17/12 θα είναι αναρτημένο προς δημόσια διαβούλευση στο site της ανοικτής διακυβέρνησης (www.opengov.gr), το σχέδιο νόμου (εφεξής σ/ν) για την απαγόρευση της καλλιέργειας Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (εφεξής ΓΤΟ) και τη συμμόρφωση προς την οδηγία (ΕΕ) 2015/412. Η συγκεκριμένη οδηγία εξεδόθη για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ όσον αφορά τη δυνατότητα που παρέχεται στα κράτη μέλη να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ) στην επικράτειά τους. Κατά την αιτιολογική έκθεση του σ/ν “Η πείρα από την έως τώρα εφαρμογή του ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου κατέδειξε ότι η καλλιέργεια ΓΤΟ αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα σε επίπεδο χώρας. Λόγω της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ζητήματα διάθεσης στην αγορά και εισαγωγών ΓΤΟ ρυθμίζονται νομοθετικά σε επίπεδο Ένωσης. Η καλλιέργεια ωστόσο απαιτεί περισσότερη ευελιξία σε ορισμένες περιπτώσεις, καθόσον αποτελεί ζήτημα με έντονη εθνική, περιφερειακή και τοπική διάσταση επειδή συνδέεται με τη χρήση του εδάφους, τις τοπικές γεωργικές δομές και την προστασία ή διατήρηση βιότοπων, οικοσυστημάτων και τοπίων.” (βλ αιτιολογική έκθεση του σ/ν σελ 1).
Ειδικότερα ως προς τα άρθρα :
Στο άρθρο 1 του παρόντος σ/ν ορίζεται ο σκοπός του συγκεκριμένου σ/ν ο οποίος είναι η μεταγραφή της οδηγίας 2015/412, η οποία όπως αναφέρεται και στην εισαγωγή εξεδόθη για την τροποποίηση παλαιότερης οδηγίας ( συγκεκριμένα της 2001/18/ΕΚ), με την οποία διδόταν στα κράτη μέλη η δυνατότητα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια στο έδαφός τους ΓΤΟ. Αναφέρονται επίσης οι λόγοι που δίνεται αυτή η δυνατότητα στα κράτη μέλη και ο σκοπός των δυο πιο πάνω αναφερόμενων μέτρων. Τέλος στο άρθρο 1 αναφέρεται ότι : Ο παρών νόμος αποσκοπεί, επίσης, στην ενίσχυση της πρόληψης της ακούσιας παρουσίας γενετικά τροποποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού, καθώς και στην αποφυγή διασυνοριακών επιμολύνσεων.
Στο άρθρο 2 ορίζεται ποια είναι η αρμόδια αρχή για την εφαρμογή του παρόντος, ο τρόπος λειτουργίας της και η δυνατότητα αυτής να ζητήσει τη γνώμη της επιστημονικής επιτροπής της παραγράφου 2 του άρθρου 16 της ΚΥΑ 38639/2017/2005 (Β’ 1334), τη γνώμη της Εθνικής Επιτροπής για την Αποτροπή της Καλλιέργειας Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών του άρθρου 19α του ν. 3937/2011 ή άλλων επίσημων Φορέων, Πανεπιστημίων και εμπειρογνωμόνων
Στο άρθρο 3 ορίζεται ότι τα μέτρα για την πρόληψη της ακούσια παρουσίας ΓΤΟ, οι κυρώσεις, καθώς και οι διαδικασίες “...για την πιστοποίηση και εμπορία των σπόρων σποράς των μη γενετικά τροποποιημένων ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτών ως προς την παρουσία προσμίξεων με σπόρους γενετικά τροποποιημένων ποικιλιών φυτικών ειδών, με σκοπό την αποφυγή της ακούσιας παρουσίας γενετικά τροποποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού σε συμβατικό και βιολογικό υλικό.”. Στην παρ 2 ορίζεται η συνεργασία της αρμόδιας αρχής του άρθρου 2 με τα γειτονικά κράτη μέλη της Ε.Ε προκειμένου, αν τούτο θεωρηθεί αναγκαίο, να λάβουν μέτρα για να αποφευχθεί η διασυνοριακή επιμόλυνση. Τέλος ορίζεται ότι τα μέτρα αυτά ανακοινώνονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στο άρθρο 4 ορίζονται τα εξής : Στην παρ 1 η υποχρέωση, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας έγκρισης ενός ΓΤΟ ή της ανανέωσης μιας συγκατάθεσης/ έγκρισης, της αρμόδιας αρχής του άρθρου 2 να ζητήσει αναπροσαρμογή του γεωγραφικού της χώρου ώστε να αποκλειστεί απ' την καλλιέργεια το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Ορίζεται επίσης η προθεσμία στην οποία το αίτημα της αρμόδιας αρχής ανακοινώνονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ορίζονται οι ενέργειες της Ευρωπαϊκής επιτροπής σε σχέση με το αίτημα αυτό. Τέλος ορίζεται ότι “...Εφόσον εντός 30 ημερών από την υποβολή του αιτήματος αυτού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κοινοποιών/αιτών αναπροσαρμόσει το γεωγραφικό πεδίο της αρχικής κοινοποίησης/αίτησής του ή δεν απαντήσει, η καλλιέργεια του εν λόγω ΓΤΟ απαγορεύεται αυτόματα στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, σύμφωνα με το εκάστοτε ισχύον ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο για την αδειοδότηση της καλλιέργειας του εν λόγω ΓΤΟ.”. Στην παρ 2 ρυθμίζονται οι περιπτώσεις που 1ον δεν υποβλήθηκε σχετικό αίτημα απ' την αρμόδια αρχή και 2ον που αυτή έχει επιβεβαιώσει το γεωγραφικό πεδίο της αρχικής κοινοποίησης/αίτησης. Σ' αυτές τις περιπτώσεις θεσπίζονται με απόφαση του υπουργού ανάπτυξης και τροφίμων μέτρα που απαγορεύουν την καλλιέργεια στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας ενός ΓΤΟ ή ομάδας ΓΤΟ . Στην παρ 3 ορίζονται οι ενέργειες της αρμόδιας αρχής πριν από την θέσπιση των μέτρων, η απαγόρευση λήψης και εφαρμογής αυτών μέχρι την έγκρισή τους και η απαγόρευση κατά τη διάρκεια του διαστήματος που αναφέρεται στην εν λόγω παράγραφο της καλλιέργειας του ή των ΓΤΟ που τα μέτρα αφορούν. Ορίζεται επίσης η ανάρτηση των εν λόγω μέτρων ταυτόχρονα με την ανακοίνωσή τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τίθενται σε δημόσια διαβούλευση για 30 ημέρες. Τέλος ορίζεται τι γίνεται μετά το πέρας του ανωτέρω διαστήματος, καθώς και σε ποιους τα μέτρα που θα ληφθούν θα πρέπει να κοινοποιηθούν αμελλητί. Στην παρ 4 ρυθμίζεται η περίπτωση που η αρμόδια αρχή επιθυμεί να επανεντάξει το σύνολο ή τμήμα της επικράτειάς στο γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής της συγκατάθεσης/έγκρισης (ως προς κάποιο ΓΤΟ) από το οποίο είχε προηγουμένως αποκλεισθεί. Στην παρ 5 ρυθμίζεται η περίπτωση ανάκλησης των μέτρων των παρ 2 και 3 του παρόντος. Τέλος στην παρ 6 ορίζεται ότι τα μέτρα που εγκρίνονται βάσει του παρόντος άρθρου δε θίγουν την ελεύθερη κυκλοφορία εγκεκριμένων ΓΤΟ ως προϊόντων ή εντός προϊόντων.
Στο άρθρο 5 στην παρ 1 ορίζονται οι με την επιφύλαξη του άρθρου 33 της ΚΥΑ 38639/2017/2005 (Β’ 13334), κυρώσεις (πρόστιμα) απ' τον υπουργό αγροτικής ανάπτυξης και τροφίμων για παραβάσεις της απαγόρευσης καλλιέργειας που αυτός θέσπισε με απόφασή του σύμφωνα με το άρθρο 3 . Στην παρ 2 ορίζεται ότι τα πρόστιμα που επιβάλλονται κατά την παρ 1 του άρθρου αυτού εισπράττονται σύμφωνα με τον ΚΕΔΕ, και αποδίδονται στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης της περιοχής όπου πραγματοποιήθηκε η παράβαση.
Στο άρθρο 6 ορίζεται η έναρξη ισχύος τον σ/ν.
Μπορείτε να δείτε το σ/ν εδώ ( http://www.opengov.gr/minenv/?p=6914 )
Ευάγγελος Κ. Νασίου
Δικηγόρος - Διαμεσολαβητής
