ΤΑΧΕΙΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΜΙΚΡΟΦΕΙΛΩΝ

Του Σωκράτη Τσαχιρίδη, Δικηγόρου, MSc Business Law & Administration

Ο ν. 4336/2015 προσέθεσε μία νέα διαδικασία στην εφαρμογή του ν. 3869/2010, αυτή της ταχείας διευθέτησης των μικροοφειλών, που προβλέπεται στο άρθρο 5α του υπό εξέταση νόμου. Δικαιοπολιτικός σκοπός της ανωτέρω διαδικασίας ήταν η επιθυμία του νομοθέτη για γρήγορη διαγραφή μικρών χρεών προσώπων, τα οποία αποδεδειγμένα βρίσκονται σε ιδιαίτερα δυσμενή οικονομική κατάσταση και παράλληλα δεν διαθέτουν περιουσία[1].

Ειδικότερα, για να υπαχθεί ένας οφειλέτης στην εν λόγω διαδικασία, πρέπει να πληροί σωρευτικά ορισμένες υποκειμενικές και αντικειμενικές προϋποθέσεις. Ως προς τις υποκειμενικές δεν υπάρχει μεγάλη διαφορποίηση σε σχέση με την αίτηση του άρθρου 4, ήτοι έλλειψη εμπορικής ιδιότητας και πτωχευτικής ικανότητας, περιέλευση σε γενική και μόνιμη αδυναμία πληρωμής των χρεών χωρίς δόλο,  μη προηγούμενη απαλλαγή από τα χρέη και τέλος προστίθεται ρητά, ως αναγκαία προϋπόθεση, η έννοια του συνεργάζιμου δανειολήπτη[2],  σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (άρθρο 5α παρ. 1 περ. ζ’)[3].

Όσον αφορά στις αντικειμενικές προϋποθέσεις που απαιτείται να συντρέχουν, ώστε ο οφειλέτης να υπαχθεί στη διαδικασία του άρθρου 5α, αυτές είναι:

α) Ανυπαρξία ακίνητης περιουσίας και απουσία μεταβιβαστικών πράξεων ακινήτων κατά τα τελευταία τρία (3) χρόνια πριν την κατάθεση της εν λόγω αίτησης.

β) Τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη (π.χ. καταθέσεις, αυτοκίνητα, μηχανές) να μην υπερβαίνουν σε αξία τα χίλια (1.000) ευρώ.

γ) Οι οφειλές που φέρονται προς διαγραφή να μην εκπίπτουν του πεδίου εφαρμογής του νόμου, βάσει του άρθρου 1 παρ. 1 και 3 του υπό εξέταση νόμου, και να μην είναι πάνω από 20.000 ευρώ.

ε) Ανυπαρξία εμπραγμάτων ή με οιονδήποτε άλλο τρόπο ασφαλισμένων πιστωτών.

στ) Τα πάσης φύσεως εισοδήματα του οφειλέτη, καθ’ όλη τη διάρκεια του τελευταίου έτους πριν την υποβολή της αίτησης, να είναι μηδενικά.

Από τα ανωτέρω συνάγουμε αβίαστα ότι, για να υπαχθεί κάποιος στο άρθρο 5α του υπό εξέταση νόμου, πρέπει να μην έχει «στον ήλιο μοίρα». Για το λόγο αυτό, δηλαδή, επειδή θεωρήθηκε η εφαρμογή της εν λόγω διαδικασίας πολύ περιορισμένη, εκφράστηκε η άποψη[4] ότι δύναται να υπαχθούν σε αυτή και άτομα που εξασφαλίσουν «ίσα-ίσα» τα προς το ζην. Βέβαια, η εν λόγω άποψη δεν έμεινε δίχως αντίλογο, καθώς υποστηρίχθηκε, βάσει της γραμματικής ερμηνείας του όρου «μηδενικά εισοδήματα» ότι ο οφειλέτης δεν πρέπει να έχει οποιαδήποτε έσοδα[5]. Θα περιμένουμε να δούμε πως θα ερμηνευτεί η εν λόγω έννοια από την νομολογία.

Εφόσον ο οφειλέτης καταθέσει αίτηση, βάσει του άρθου 5α του ν. 3869/2010, τότε επέρχεται α) παύση τοκογονίας των οφειλών που περιλαμβάνονται σε αυτή και β) αναστολή των ατομικών καταδιωκτικών μέτρων των πιστωτών. Ο Ειρηνοδίκης, δύναται να διατάξει, κατ’ άρθρο 5α παρ. 1 τελευτ. εδαφ. την προσωρινή απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη, διάρκειας δεκαοκτώ (18) μηνών, μετά την παρέλευση των οποίων, και εφόσον δεν έχει μεταβληθεί η κατάσταση του οφειλέτη, επέρχεται η οριστική απαλλαγή του από τα χρέη (άρθρο 5α παρ. 2). Κατά την διάρκεια της ανωτέρω προσωρινής απαλλαγής, ο οφειλέτης έχει την υποχρέωση, βάσει του άρθρου 5α παρ. 2 εδαφ. δ’, να ενημερώνει και να επικαιροποιεί με νέα στοιχεία (εκκαθαριστικά, βεβαιώσεις ανεργίας κα) τον φάκελο του, που τηρείται στην γραμματεία του Ειρηνοδικείου, όπου υπέβαλε την εν λόγω αίτηση, ειδάλλως, εφόσον προβληθεί σχετικό αίτημα από τους πιστωτές, δύναται να εκπέσει της διαδικασίας[6].

Χαρακτηριστική και πολύ πρόσφατη είναι η υπ’ αριθ. 11/2016 απόφαση του Ειρηνοδικείου Αγρινίου[7], που διέταξε την προσωρινή απαλλαγή από τα χρέη μίας άνεργης πολύτεκνης μητέρας. Οι περισσότερες ιστοσελίδες που αναπαρήγαγαν την είδηση έκαναν λόγο για οριστική ολική διαγραφή του χρέους της εν λόγω οφειλέτριας. Ωστόσο, σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, που στηρίζεται στις διατάξεις του νόμου, αποφασίστηκε μόνο η προσωρινή απαλλαγή από τα χρέη και εφόσον μετά το πέρας του ανωτέρου χρόνου (18μηνο) δεν επέλθει οιαδήποτε βελτίωση ή αλλαγή στην οικονομική και περιουσιακή κατάσταση της οφειλέτριας το δικαστήριο «πιθανολογούμε» ότι θα προβεί στην τελική διαγραφή των επίδικων χρεών.

Όπως και να έχει, είναι μία αξιοσημείωτη απόφαση, για την οποία οφείλουμε να δώσουμε συγχαρητήρια, τόσο στον δικηγόρο της οφειλέτριας, όσο και στον δικαστή που την εξέδωσε κατ’ ορθή εφαρμογή του νόμου.

[1] Βενιέρης/Κατσάς, Εφαρμογή του ν. 3869/2010 για τα Υπερχρεωμένα Φυσικά Πρόσωπα, 2016 , 74.

[2] Συνεργάσιμος θεωρείται ο δανειολήπτης που παρέχει πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας στους δανειστές του, είναι διαθέσιμος σε επικοινωνία και ανταποκρίνεται με ειλικρίνεια και σαφήνεια σε κλήσεις και επιστολές των δανειστών του εντός δεκαπέντε (15) ημερών, προβαίνει σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών προς τους δανειστές του αναφορικά με την τωρινή και την μελλοντική οικονομική του κατάσταση  και συναινεί στην διερεύνηση εναλλακτικής πρότασης αναδιοργάνωσης

[3] Η παράβαση της συγκεκριμένης υποχρέωσης οδηγεί σε έκπτωση του οφειλέτη από το άρθρο 5α του κρίσιμου νόμου, όχι όμως και από την εν γένει υπαγωγή του στις διατάξεις του (του νόμου). Βλ. Βενιέρης/Κατσάς, οπ, 79.

[4] Βενιέρης/Κατσάς, οπ, 81.

[5] Βενιέρης/Κατσάς, οπ, 82.

[6] Βενιέρης/Κατσάς, οπ, 86.

[7] ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ