Σ:Είμαστε από το Ανάλυσε το, και βρισκόμαστε εδώ με τον κ. Στέλιο Κουτνατζή, Λέκτορα Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής ΔΠΘ 
προκειμένου να σχολιάσουμε ορισμένα ζητήματα που ανακύπτουν από τις προηγούμενες ψηφοφορίες της Βουλής, όπου είδαμε το περίεργο θέαμα κυβέρνηση να στηρίζεται από ψήφους της αντιπολίτευσης, ενώ τα μέλη του κόμματος που στηρίζει τη κυβέρνηση τα οποία ναι μεν δεν ψηφίζουν, ωστόσο δήλωναν ότι θα στηρίξουν την κυβέρνηση.
κ.Κουτνατζή καλησπέρα σας.
Σ.Κουτ: Καλησπέρα σας.
Ερώτηση : Έχει χαθεί-διαρραγεί η δεδηλωμένη της τωρινής κυβέρνησης; Αυτό δεν θα πρέπει να διαπιστωθεί με πρόταση μομφής ή ψήφο εμπιστοσύνης;
Απάντηση : Το Σύνταγμα γνωρίζει μόνο δύο τρόπους προκειμένου η Κυβέρνηση να απολέσει τη δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της Βουλής: Είτε μέσω της αποδοχής πρότασης δυσπιστίας είτε μέσω της απόρριψης πρότασης εμπιστοσύνης, σύμφωνα με την ειδική διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 84 του Συντάγματος και εξειδικεύεται στα άρθρα 141 και 142 του Κανονισμού της Βουλής. Δεν τίθεται, από συνταγματική σκοπιά, ζήτημα απόσυρσης της εμπιστοσύνης της Βουλής προς την Κυβέρνηση λόγω του ότι και μόνο συγκεκριμένο νομοσχέδιο ή και σειρά νομοσχεδίων είτε δεν συγκεντρώνει την απαραίτητη πλειοψηφία για την υπερψήφισή του είτε συγκεντρώνει μεν αυτή την πλειοψηφία, χάρη όμως στις ψήφους της αντιπολίτευσης. Κατά συνέπεια, από τη στιγμή που σήμερα δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις, της αποδοχής πρότασης δυσπιστίας ή της απόρριψης πρότασης εμπιστοσύνης, συνταγματικά δεν τίθεται ζήτημα απώλειας ή διάρρηξης της δεδηλωμένης.
Ερώτηση : Πολλές φορές η κυβέρνηση ανέφερε πως θέτει ως «ψυχολογικό όριο» τους 120 βουλευτές, αναφερόμενη εμμέσως στην γραμμή της «ψήφου ανοχής» που προσφέρει το Σύνταγμα( άρθρο 84 του Συντάγματος & άρθρο 141 του Κανονισμού )∙ δηλαδή εφόσον είναι απόντες ένα ορισμένο ποσοστό βουλευτών και πάντως αν τα 2/5 της Βουλής είναι η απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, η Κυβέρνηση μπορεί να χαίρει της αξιοπιστίας και με το ελάχιστον όριο των 120 βουλευτών. Έχει νομική βάση η θέση αυτού του «ψυχολογικού ορίου» των 120;
Απάντηση : Προκειμένου να γίνει δεκτή πρόταση εμπιστοσύνης της Κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια της βουλευτικής περιόδου, απαιτείται, κατά το άρθρο 84 παρ. 6 του Συντάγματος η «απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών, η οποία όμως δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τα δύο πέμπτα του όλου αριθμού των βουλευτών». Είναι δυνατή, συνεπώς, η υπερψήφιση πρότασης εμπιστοσύνης ακόμη και από βουλευτές που υπολείπονται των 151 (της απόλυτης πλειοψηφίας δηλαδή του όλου αριθμού των βουλευτών), εφόσον πληρούνται δύο προϋποθέσεις: οι θετικές ψήφοι είναι περισσότερες από το μισό των παρόντων βουλευτών και ταυτόχρονα φθάνουν ή υπερβαίνουν τα δύο πέμπτα του συνόλου (άρα, με τα σημερινά δεδομένα, οι θετικές ψήφοι είναι τουλάχιστον 120). Η δυνατότητα αυτή προϋποθέτει την απουσία από την ψηφοφορία του βουλευτή που απλώς «ανέχεται» την Κυβέρνηση. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι η διάταξη αυτή αναφέρεται αποκλειστικά στη συγκεκριμένη διαδικασία παροχής ψήφου εμπιστοσύνης, ύστερα από σχετικό αίτημα της Κυβέρνησης. Το όριο των 120 βουλευτών στερείται αντίθετα συνταγματικής σημασίας σε σχέση με τη νομοθετική εργασία, όπου η συγκέντρωση ή μη του αριθμού αυτού θετικών ψήφων υπέρ ενός νομοσχεδίου είναι συνταγματικά αδιάφορη ως προς την εμπιστοσύνη της Βουλής προς την Κυβέρνηση.
Ερώτηση : Με βάση και το άρθρο 41 παρ.4 του Συντάγματος όπου αναφέρει ότι « Η βουλή που εκλέχθηκε μετά τη διάλυση της προηγούμενη δεν μπορεί να διαλυθεί πριν περάσει ένα έτος αφότου άρχισε τις εργασίες του…….» τι επιλογές έχει αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση;
Απάντηση : Από τη στιγμή που δεν έχει παρέλθει έτος από την έναρξη των εργασιών της παρούσας Βουλής, δεν είναι δυνατή, κατά το άρθρο 41 παρ. 4 του Συντάγματος, η διάλυση της Βουλής με κυβερνητική πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση εθνικού θέματος εξαιρετικής σημασίας, που είναι η συνήθης δίοδος για τη διενέργεια πρόωρων εκλογών στη μεταπολιτευτική ελληνική συνταγματική πραγματικότητα. Η Κυβέρνηση που επιθυμεί τη διενέργεια εκλογών μπορεί μόνο να παραιτηθεί, οπότε, κατά το άρθρο 38 παρ. 1 σε συνδυασμό με το άρθρο 37 παρ. 3-4 του Συντάγματος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την απαλλάσσει από τα καθήκοντά της και ακολουθεί τα βήματα που προδιαγράφει με ακρίβεια το Σύνταγμα για το σχηματισμό Κυβέρνησης μετά από βουλευτικές εκλογές, στις οποίες κανένα κόμμα δεν έχει συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών: Παρέχει διερευνητικές εντολές στους αρχηγούς των δύο επόμενων σε κοινοβουλευτική δύναμη κομμάτων (στη συγκεκριμένη περίπτωση, των τριών επόμενων, καθώς το τρίτο και το τέταρτο κόμμα έχουν την ίδια κοινοβουλευτική δύναμη), καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων προκειμένου να επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Κυβέρνησης και τελικά επιδιώκει το σχηματισμό οικουμενικής Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής ή υπηρεσιακής Κυβέρνησης όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής υπό τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου για τη διενέργεια εκλογών. Κατά συνέπεια, και από τη στιγμή που δεν διαφαίνεται σήμερα δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης που να απολαμβάνει της εμπιστοσύνης της παρούσας Βουλής χωρίς τη συμμετοχή σε αυτή του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ως πρώτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος, η επιλογή των πρόωρων εκλογών είναι υπαρκτή για την Κυβέρνηση, σύμφωνα με το Σύνταγμα. Οι εκλογές όμως αυτές δεν θα διενεργηθούν από την παρούσα Κυβέρνηση, αλλά είτε από οικουμενική, είτε από υπηρεσιακή Κυβέρνηση. Στο τελευταίο ενδεχόμενο, που είναι και το πιθανότερο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει, κατά το Σύνταγμα, τη δυνατότητα επιλογής ενός από τους προέδρους ανωτάτων δικαστηρίων ως υπηρεσιακού πρωθυπουργού. Η ενέργεια της Κυβέρνησης, μετά την αποχώρηση λόγω ορίου ηλικίας στο τέλος του περασμένου Ιουνίου των προέδρων και των τριών ανωτάτων δικαστηρίων, να καλύψει μόνο τη θέση της Προέδρου του Αρείου Πάγου, καταλήγει να εκμηδενίσει αυτή τη δυνατότητα επιλογής, με αποτέλεσμα να μπορεί να υποστηριχθεί ότι καταστρατηγείται η σχετική συνταγματική διάταξη.
Από συνταγματικής πλευράς, βέβαια, η παραίτηση της Κυβέρνησης και η πρόκληση πρόωρων εκλογών, σύμφωνα με την ανωτέρω διαδικασία, δεν είναι αναγκαία. Η Κυβέρνηση μπορεί να συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντά της, εφόσον δεν έχει απολέσει τη δεδηλωμένη, σύμφωνα με τα παραπάνω, ή να επιδιώξει τη διεύρυνση της κοινοβουλευτικής στήριξης, με τη μορφή είτε ψήφου εμπιστοσύνης είτε ψήφου ανοχής και από άλλες κοινοβουλευτικές ομάδες υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις.
Σ: Ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο σας και τα κατατοπιστικά σχόλια σας.
Σ.Κουτ : Ευχαριστώ και εγώ για τη φιλοξενία.
