Με αφορμή το γεγονός ότι πλησιάζει η λήξη της προθεσμίας (19-02-2016) για την επικαιροποίηση των απαιτούμενων δικαιολογητικών εγγράφων που πρέπει να συνοδεύουν κάθε αίτηση του ν. 3869/2010, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει μετά τις πρόσφατες αλλαγές που επήλθαν με τον ν. 4336/2015 και το ν. 4346/2015, τέθηκε το ερώτημα κατά πόσο πράγματι η εν λόγω προθεσμία είναι ορθή.
Καταρχήν, προτού υπεισέλθουμε στην ουσία του φλέγοντος θέματος, αξίζει να αναλύσουμε λίγο την πρόβλεψη για προσκόμιση όλων αυτών των εγγράφων που απαιτούνται. Είναι νόμιμη η εν λόγω πρόβλεψη; Συνάδει με τον εν γένει κοινό δικονομικό μας δίκαιο; Σύμφωνα με την εντελώς προσωπική μου άποψη, που δεν είναι απαραιτήτως και ορθή, ο μεγάλος όγκος των εγγράφων δημιουργει σοβαρές δυσχέρειες στο δικαίωμα των πολιτών για παροχή δικαστικής προστασίας (άρθρο 20 παρ. 1Σ) και επιπλεόν τελεί σε αναντιστοιχία με την αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 Σ). Τέλος, θα μπορούσε να γίνει επίκληση και του άρθρου 9Α Σ, που αναφέρεται σε προσωπικά δεδομένα και στοιχεία, μεταξύ των οποίων είναι και το ποινικό μητρώο, τα οικονομικά και φορολογικά στοιχεία, η προσωπική και περιουσιακή κατάσταση, τα οποία πλέον περιέρχονται σε γνώση άλλων. Αυτά συνοπτικά ως προς τις συνταγματικές μου ανησυχίες.
Πάμε παρακάτω. Στο ελληνικό δικονομικό δίκαιο μέχρι πρότινος δεν προβλεπόταν η προκατάθεση εγγράφων (εξαίρεση αποτελούσε η προκατάθεση προτάσεων ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου, άρθρο 237 παρ. 1 ΚΠολΔ). Όμως, με τη σωρηδόν και άνευ προηγουμένου κατάθεση των εγγράφων που απαιτείται για το ν. 3869/2010 θαρρώ ότι κάμπτεται η παλαιά πρακτική. Θα μου πει κανείς εύλογα ότι πλέον άλλαξε ο ΚΠολΔ και η προκατάθεση είναι πλεόν ο κανόνας και η επί της έδρας προσκόμιση η εξαίρεση. Η απάντησή μου επί τούτου είναι ότι ναι μεν έχεις δίκαιο, αλλά ο νέος ΚΠολΔ δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί επί της ουσίας. Επομένως; Κάτι άλλο που μου κάνει τρομερή εντύπωση είναι ότι απαιτείται επικαιροποίηηση των αναλυτικών καταστάσεων οφειλών και κατάθεση αντιγράφων των συμβάσεων των αιτούντων την υπαγωγή τους στο νόμο για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα. Είναι δυνατόν η νομική προστασία των αιτούντων έναντι των πιστωτών τους να εξαρτάται από τους ίδιους (τους πιστωτές); Αυτό νομίζω πρώτη φορά γίνεται στα ελληνικά νομικά χρονικά. Και μικρός είμαι, ας με διαψεύσουν οι μεγαλύτεροι συνάδελφοι. Ορθότερο θα ήταν νομικά αλλά και λογικά τα εν λόγω έγγραφα να προσκομίζονται από τις ίδιες τις τράπεζες, αφενός μεν γιατί ανάγονται στη δική τους σφαίρα εξουσίας και επιρροής και μπορούν να παίξουν ρόλο στην προβολή εκ μέρους τους ενστάσεων και αφετέρου γιατί είναι τέλεια οργανωμένες επιχειρήσεις, εν αντιθέσει με τους ιδιώτες που παλαιότερα υπέγραφαν τη μία ημέρα μία δανειακή σύμβαση και την άλλη την έβαζαν για προσάναμα στο τζάκι.
Πάντως, να πούμε ότι ως προς τα έγγραφα που απαιτούνται για την επικαιροποίηση και χορηγούνται στους δανειολήπτες από τις τράπεζες, η μη έγκαιρη κατάθεση τους θεραπεύεται με κατάθεση της αντίστοιχης αίτησης που φέρει την υπογραφή και την σφραγίδα του πιστωτικού ιδρύματος μαζί με μία υπεύθυνη δήλωση του οφειλέτη ότι θα τα προσκομίσει ενώπιον του δικαστηρίου μόλις αυτά (τα έγγραφα) περιέλθουν στην κατοχή του.
Τώρα ως το κρίσιμο ζήτημα της προθεσμίας, στο άρθρο 14 παρ. 9 του ν. 4346/2015 (κεφάλαιο β', τροποποίηση διατάξεων του ν. 3869 και προστασία κύριας κατοικίας) ορίζεται ότι ο οφειλέτης του οποίου η κύρια αίτηση εκκρεμεί κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου υποχρεούται εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος και εφόσον μέχρι τότε δεν λάβει χώρα η συζήτηση της αιτήσεώς του, να υποβάλλει στη γραμματεία του δικαστηρίου όπου τηρείται ο φάκελός του επικαιροποιημένα τα στοιχεία που αναφέρονται στο άρθρο 4 παρ. 1 και 2 του ν. 3869/2010. Με μία πρώτη ματιά συνάγεται ότι η επικαιροποίση πρέπει να γίνει κατ' απώτατο όριο έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του υπό κρίση νόμου, ήτοι από την 01-01-2016, όπως ορίζεται στο άρθρο 14 παρ. 11 του ως άνω νόμου. Αυτό θα ήταν το ορθότερο να συμβεί με βάση την γραμματική ερμηνεία της διατάξεως και επομένως η προθεσμία επικαιροποίησης να λήγει την 30-06-2016. Ωστόσο, ο ν . 4346/2016 είναι τροποποιητικός του ν. 4336/2015, που έχει έναρξη ισχύος την 18-08-2015 και επομένως η ως άνω εξάμηνη προθεσμία τρέχει απο τότε. Προς τούτο συνηγορεί το γεγονός ότι ορίζεται ρητά πως ο ν. 4346/2015 είναι τροποποιητικός του ν. 4336/2015 και όχι με τη δική του ξεχωριστή αυτοτέλεια και δικαική πυγμή. Επίσης, βλέπουμε ότι η διάταξη του άρθρου 14 παρ. 9 του υπό εξέταση νόμου είναι σε εισαγωγικά, γεγονός που παραπέμπει "σε λόγια άλλου", του ν. 4336/2015. Εν κατακλείδι, συμπεραίνουμε ότι η προθεσμία για την επικαιροποίση των εγγράφων για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα λήγει την 19-02-2016, αν και πάλι είναι θέμα ερμηνείας. Ως προς τα έγγραφα των τραπεζων σας παρέθεσα ανωτέρω μία θεραπευτική λειτουργία προκειμένου να ξεπεραστούν ορισμενα λειτουργικά προβλήματα που αναγονται σε αυτά (τα εγγραφα), και φυσικά εφόσον υπάρχει η αίτηση και η υπευθυνη δήλωση στο φάκελο, αυτά δύναται να κατατεθούν και εκ των υστέρων.
Πάντως, αν θέλετε την γνώμη μου βλέποντας την κατάσταση που επικρατεί στα μεγαλύτερα Ειρηνοδικεία της χώρας μία παράταση είναι πολύ πιθανή, συζητείται δε έντονα σε δικηγορικούς και δικαστικούς κύκλους, αναμένουμε, όμως, όλοι την πολιτική απόφαση των ανθρώπων που μας κυβερνούν. Μέχρι τώρα είχαμε μονάχα μία δήλωση του γενικού γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή κου Αντώνη Παπαδεράκη ότι η προθεσμία παρατείνεται μέχρι τον Απρίλιο. Αλλά και πάλι αφορουσε τα έγγραφα των τραπεζων για τα οποία σας παρέθεσα μία πολυ καλή αναλυση που θα σας βγάλει από το αδιέξοδο ακόμα και αν καθυστερήσουν οι τράπεζες μετά τον Απρίλιο. Επομένως, ποιο το νόημα της δήλωσης; Ακριβή ημερομηνία; Νομική θεμελίωση; Ίσως πρεπει να βγει για δήλωση ο Αλέξης (ή μήπως όχι;).
Ο Σωκράτης Τσαχιρίδης ζει, εργάζεται και σπουδάζει στην Αθήνα.
Σας άρεσε το άρθρο; Το Ανάλυσε το είναι ένα ανεξάρτητο site αποτελούμενο κυρίως από νέα άτομα. Βοηθήστε μας να συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια κάνοντας μας δωρεά. Ευχαριστούμε 🙂
