TRALIM: Το ευρωπαϊκό νομικό εργαλείο για το ξεκλείδωμα υποθέσεων ασύλου και μεταναστεύσεως

*της Έλλης Αβραμίδου

Training lawyers on European law relating to asylum and immigration

     Στη Συρία λαμβάνει χώρα μια πρωτοφανής ανθρωπιστική κρίση. Ο πόλεμος έχει υποχρεώσει έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων να εγκαταλείψουν τη χώρα τους προς αναζήτηση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης. Ο αριθμός τους αυξάνεται δραματικά μέρα με τη μέρα, ενώ μια άλλη κρίση, αυτή της υποδοχής τους βρίσκεται εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

     Από την αρχή της προσφυγικής κρίσης το 2015, ένας μεγάλος, όλο και αυξανόμενος αριθμός προσφύγων και μεταναστών έχουν καταφύγει στην ΕΕ προς αναζήτηση ασύλου στα κράτη μέλη της.  Στην Ελλάδα το ζήτημα έχει αποκτήσει μεγάλες διαστάσεις, καθώς η χώρα μας, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αποτελεί χώρα εισόδου προσφύγων στην Ένωση. Στην πόλη του Πειραιά, έφτασαν χιλιάδες πρόσφυγες έχοντας ανάγκη για βοήθεια. Εκτός από την βοήθεια μέσω παροχής ειδών διαβίωσης, οι πρόσφυγες χρειάζονται και νομική υποστήριξη, ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν τις απαραίτητες διαδικασίες για την απόκτηση ασύλου.

     Λόγω  της μεγάλης ανάγκης των προσφύγων για νομική υποστήριξη, οι Ευρωπαίοι δικηγόροι έχουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν τόσο στην εξασφάλιση της ασφάλειας δικαίου όσο και στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των προσφύγων.  Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας να είναι επαρκώς εξοικειωμένοι με τα νομικά εργαλεία και τις δικονομικές εγγυήσεις που διατίθενται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, στο πρωτογενές δίκαιο της Ένωσης, καθώς επίσης, με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

     Το TRALIM (Training lawyers on  European law relating to asylum and immigration) είναι ένα συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση σεμινάριο το οποίο στοχεύει στην κατάρτιση  δικηγόρων από πέντε διαφορετικές χώρες (Ισπανία ,Ιταλία, Ελλάδα, Ιρλανδία και Πολωνία)  στο ευρωπαϊκό δίκαιο σχετικά με τη διαδικασία ασύλου, και τα θέματα μετανάστευσης  Διοργανώνεται από το European Lawyers Foundation (Ίδρυμα Ευρωπαίων Δικηγόρων) , μια οργάνωση που εδρεύει  στη Χάγη και τη συνέστησε το Συμβουλίου των Δικηγορικών Συλλόγων Ευρώπης (CCBE), η οποία έχει σκοπό την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη διασφάλιση του Κράτους Δικαίου, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, μέσω της κατάρτισης προγραμμάτων που σχετίζονται με την άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος και την απονομή της δικαιοσύνης, σε θεωρητικό αλλά κυρίως πρακτικό επίπεδο, ώστε όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι δικηγόροι να αποκτήσουν εξοικείωση με το ευρωπαϊκό σύστημα απονομής δικαιοσύνης και να επιτευχθεί μια διακρατική συνεργασία. Η εκπαίδευση των δικηγόρων πραγματοποιείται μέσω της διοργάνωσης τεσσάρων σεμιναρίων σε τέσσερις διαφορετικές χώρες από τον Οκτώβριο 2016 έως τον Απρίλιο 2017. Τα σεμινάρια απευθύνονται σε δικηγόρους που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν γνώσεις χειρισμού νομικών ζητημάτων σχετικών με το άσυλο.  Προσφέρουν επίσης ευκαιρίες δικτύωσης για περαιτέρω ενδοευρωπαϊκή συνεργασία και συντονισμένη δράση δικηγόρων στην Ένωση στα σχετικά ζητήματα. Τα σεμινάρια διοργανώνονται με την συνδρομή πέντε δικηγορικών συλλόγων : του Εθνικού Δικηγορικού Συλλόγου της Ισπανίας (Abogacía Española), του Εθνικού Δικηγορικού Συλλόγου της Ιταλίας (Consiglio Nazionale Forense), του Εθνικού Δικηγορικού Συλλόγου της Πολωνίας (Krajowa Izba Radców Prawnych), της Νομικής Κοινότητας της Ιρλανδίας (Law Society of Ireland) και του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.

     Τον περασμένο  Ιανουάριο, μου δόθηκε η ευκαιρία να συμμετάσχω στο 3ο εκ των σεμιναρίων που έλαβε χώρα στο Δουβλίνο 2 και 3 Φεβρουαρίου 2017. Συμμετείχαν συνολικά 5 δικηγόροι από την Ελλάδα (4 από τον ΔΣΑ και ένας από τον ΔΣΠ) , 5 από την Ιταλία, 5 από την Ισπανία, 3 από την Πολωνία και 40 από την Ιρλανδία. Από τους ομιλητές, 5 ήταν από την Ιρλανδία, ένας από την Ελλάδα, ένας από την Ιταλία και ένας από την Ισπανία.

     Το σεμινάριο επικεντρώθηκε στα εξής νομικά κείμενα: α) στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και την νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα σχετικά θέματα, β) στην Ευρωπαϊκή σύμβαση δικαιωμάτων του Ανθρώπου και την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, γ) στην Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δ) στους κανονισμούς Δουβλίνο ε) στον Κώδικα συνόρων του Σένγκεν, καθώς επίσης στις οδηγίες : 604/2013 ΕΕ, 603/2013 ΕΕ, 32/2013 ΕΕ, 33/2013 ΕΕ, 95/2011 ΕΕ, 86/2003 ΕΣ, 55/2001 ΕΣ.

Συγκεκριμένα οι ομιλητές αναφέρθηκαν στις προϋποθέσεις νόμιμης εισόδου στην ΕΕ και στην παράνομη είσοδο των περισσότερων προσφύγων, στα κυκλώματα διακίνησης μεταναστών, στα δικαιώματα των αιτούντων γενικότερα και για το διάστημα που εξετάζεται η αίτησή τους, στην ανάγκη ίσης κατανομής των προσφύγων μεταξύ των κρατών μελών και στην ανάγκη συνεργασίας. Επιπλέον έγινε αναφορά στο πως κινείται η διαδικασία απόκτησης ασύλου σε κάθε μία από τις συμμετέχουσες χώρες, και πως αντιμετωπίζονται τα σχετικά ζητήματα σε εθνικό επίπεδο. Κάθε ομιλητής από κάθε χώρα ανέφερε επίσης μία ενδιαφέρουσα υπόθεση από την χώρα του.

     Σε αυτή την προσφυγική κρίση η οποία ταλανίζει ακόμα, όχι μόνο τη χώρα μας, αλλά την Ευρώπη και ολόκληρη την υφήλιο, οι Έλληνες στην πλειονότητά τους επέδειξαν και επιδεικνύουν ένα μοναδικό αίσθημα αλληλεγγύης που μας κάνει υπερήφανους. Η χώρα μας για ακόμη μια φορά στην ιστορία της άνοιξε την αγκαλιά της σε ανθρώπους οι οποίοι ξεριζώθηκαν από τα σπίτια και τις πατρίδες τους, σε ανθρώπους μόνους, σε οικογένειες και σε ασυνόδευτα μικρά παιδιά.

Με πλήρη προσήλωση στην αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών, την κοινωνική συνοχή και την αρμονική συνύπαρξη στο πλαίσιο πολυπολιτισμικών κοινωνιών ,την ακλόνητη πεποίθηση ότι το δικαίωμα στο άσυλο αποτελεί θεμελιώδες οικουμενικό δικαίωμα, το οποίο θα πρέπει να αναγνωρίζεται σε οποιονδήποτε διαφεύγει πολέμου ή απειλής  για τη ζωή του, και τέλος την απόρριψη οποιασδήποτε  μορφής εκμετάλλευσης της ανθρωπιστικής κρίσης για εξυπηρέτηση πολιτικών στόχων, η κατάσταση  στο τεράστιο αυτό ανθρωπιστικό και κοινωνικό θέμα θα βελτιώνεται καθημερινά.

*η Έλλη Αβραμίδου είναι Δικηγόρος Πειραιά, ΜΔΕ Ποινικού Δικαίου Πανεπιστημίου Αθηνών

Leave a reply