Γενναίο άνοιγμα στην κοινωνία ή συντήρηση των θυλάκων του παλαιοκομματισμού; Γράφει ο Χάρης Λευθεριώτης

Το 2016 ήλθε και πρόεδρος στην ΝΔ δεν εξελέγη ακόμα. Αυτήν την φορά, δεν ήταν τα τεχνικά προβλήματα, καθώς η διαδικασία εξελίχθηκε ομαλά και η προσέλευση του κόσμου ικανοποίησε αρκετά τους κομματικούς ταγούς της ΝΔ. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα απο το καταστατικό,η επανάληψη της διαδικασίας θα μπορούσε να αποφευχθεί σε δύο περιπτώσεις:
α) Αν ο πρώτος συγκέντρωνε 50% συν μία ψήφο
β) Ακόμα και αν ο πρώτος συγκέντρωνε ποσοστό λιγότερο του 50% και ο δεύτερος παραιτείτο της υποψηφιότητας του, τότε ο πρώτος θα εκλέγοταν πρόεδρος απο τον α’ γύρο.

Τίποτα απο τα δύο δεν συνέβη και την ερχόμενη Κυριακή 10/1, θα διεξαχθεί ο δεύτερος γύρος των εσωκομματικών εκλογών της ΝΔ. Βαγγέλης Μειμαράκης και Κυριάκος Μητσοτάκης διεκδικούν την ηγεσία της ΝΔ.

 Εδώ, αναλυτικά, τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου.
Ευάγγελος Μεϊμαράκης : 39,8%   (160.823 ψήφους)
Κυριάκος Μητσοτάκης :  28,5%   (115.162 ψήφους)
Απόστολος Τζιτζικώστας : 20,3 %  (82.028 ψήφους)
Άδωνις Γεωργιάδης :       11,4 %  (46.065 ψήφους)

Το αποτέλεσμα του πρωτού γύρου ερμηνεύθηκε ως μια κεντρώα επιλογή των ψηφοφόρων της ΝΔ, καθότι οι υποψηφιότητες Ά.Γεωργιάδη και Άπ.Τζιτζικώστα απέκτησαν έναν καθαρά έως και σκληρά δεξιό χαρακτήρα τόσο ως προς τα στελέχη που τους στήριζαν(βλέπε Μπαλτάκος-Βορίδης σε Τζιτζικώστα), όσο και ως πρός την πολιτική τους ρητορική(Ο Άδωνις δήλωνε καθαρά δεξιός).

Η Νέα Δημοκρατία ανήκει ιδεολογικά στον χώρο της κεντροδεξιάς. Τούτο, όμως, ποτέ δεν αποτελούσε πανάκεια. Πάντοτε υπήρχαν τρείς τάσεις στην παράταξη αυτή: η φιλοευρωπαική-μεταρρυθμιστική-κεντρώα, η λαική δεξιά και η συντηρητική πτέρυγα που συγκέντρωναν μέχρι και ακροδεξιούς, βασιλόφρονες κτλπα. Καθ’ όλη την διαδρομή της ΝΔ υπερείχε η πρώτη τάση, καθώς ήταν αυτή που ακολουθούσε την παρακαταθήκη του Κωσταντίνου Καραμανλή. Κανείς δεν ξεχνά, άλλωστε, την ιδρυτική διακύρηξη του κόμματος. Οι αρχές που τέθηκαν σε αυτό το κείμενο ήταν πολύ πιο μπροστά απο την εποχή που εγράφησαν. Σε μια περίοδο με έντονα ακόμα τα πολιτικά πάθη ,ήταν προοδευτικό να μιλήσει κάποιος για <<διχαστικές, παραπλανητικές ετικέτες Αριστερά-Δεξιά>> και να θέσει υπεράνω όλων την ενότητα του ελληνικού λαού, που επαπειλούνταν όσο τιποτα άλλο. Πέρασαν 42 χρόνια απο τότε. Στην διάρκεια αυτών των ετών, η ΝΔ τήρησε ελάχιστα αυτές τις αρχές και διέπραξε σφάλματα, βλαπτικά για την χώρα, μιμούμενη σε αρκετές περιπτώσεις τις πρακτικές του βαθέως και κραταιού ΠΑΣΟΚ. Εν έτει 2016, δεν μπορείς να πολιτευθείς, προτάσσοντας μόνον τις καραμανλικές αρχές, αλλά χρησιμοποιώντας τις ως το ηθικοπολιτικό σου θεμέλιο και προσαρμόζοντάς τις στις σύγχρονες απαιτήσεις.

Οι τρείς προαναφερόμενες ιδεολογικές τάσεις εντός του κόμματος, αν και ως εκ της φύσεως τους συγκρουόμενες, δεν στάθηκαν ως αφορμή για τους <<εσωκομματικούς εμφυλίους>> που ξεσπούσαν κατα καιρούς. Οι όποιες διασπάσεις, προκλήθηκαν μόνον εξαιτίας της πολιτικής αλαζονείας ορισμένων και όχι λόγω ιδεολογικών διαφορών.

Οι τελευταίες χρησιμοποιούνταν ως <<προφάσεις εν αμαρτίαις>> για να δικαιολογήσουν την υπέρμετρη φιλοδοξία που τύφλωνε κατα κυριολεξία στελέχη ικανά, που απολάμβαναν της εμπιστοσύνης του εκάστοτε προέδρου ,με πίο τρανταχτό παράδειγμα την αποχώρηση του Αντώνη Σαμαρά το 1993 και την ίδρυση της Πολιτικής Άνοιξης. Προηγήθηκε αυτής η Δημοκρατική Αναγέννηση του Στεφανόπουλου και ακολούθησαν αυτής: το ΚΕΠ του Αβραμόπουλου, το ΛΑΟΣ του Καρατζαφέρη καθώς επίσης οι εκ των έσω υπονομευτές, όπως οι συνδικαλιστικές ομάδες και συντεχνίες, που πάντοτε καιροφυλακτούσαν, ιδιαίτερα την περίοδο του Κ.Καραμανλη 2004-2009. Ενώ οι εντάσεις και οι διασπάσεις δεν αποτελούν εγγενές στοιχείο της κεντροδεξιάς, όπως συμβαίνει στην ριζοσπαστική Αριστερά, η κεντροδεξιά στην Ελλάδα είχε πάντοτε αυτήν την ιδιαιτερότητα.

Γιατί κάνουμε αυτήν την ιστορική αναδρομή; Ποια η σημασία της;

Όλες σχεδόν οι διασπάσεις έγιναν σε περιόδους που η Νέα Δημοκρατία κυριαρχούσε πολιτικά και απολάμβανε την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Στην τωρινή συγκυρία, που η πολιτική της κυριαρχία έχει χαθεί και η εσωκομματική γκρίνια έχει γίνει καθημερινότητα, πως μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μιας διάσπασης ή αυτοδιάλυσης, υποκινούμενη ξανά απο προσωπικά συμφέροντα με πρόσχημα τις δήθεν <<πολιτικές διαφορές>> ;

Οι δύο διεκδικητές , Β.Μειμαράκης και Κ.Μητσοτάκης, δεν απέχουν πολύ ιδεολογικά. Βέβαια αποτελούν δύο διαφορετικές προσωπικότητες, με διαφορετικές αφετηρίες, διαφορετική <<κοινωνική καταγωγή>> και κυρίως διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας με τον κόσμο.

Αδιαμφισβήτητα ο Ευάγγελος Μειμαράκης, με την λαικότητα, την αμεσότητα και τον αυθορμητισμό του είναι ιδιαίτερα προσφιλής προς τα μεσαία και χαμηλά στρώματα της κοινωνίας, εκείνους δηλαδή τους ανθρώπους που επλήγησαν και αδικήθηκαν περισσότερο στην κρίση. Η ΝΔ σημείωσε τις μεγαλύτερες εκλογικές απώλειες σε αυτά τα κοινωνικά στρώματα, την άλλοτε παραδοσιακή βάση ψηφοφόρων της κεντροδεξιάς. Αρκεί κανείς να ανατρέξει στον <<εκλογικό χάρτη>> και να κοιτάξει τα ποσοστά της ΝΔ στις λαικές γειτονιές. Ο Μειμαράκης απολαμβάνει την στήριξη μεγάλου αριθμού στελεχών, ενώ η καραμανλική πτέρυγα τον θεωρεί <<εγγυητή της ενότητας>>

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, νέος,οπαδός του φιλελευθερισμού και των μεταρρυθμίσεων, με πολύ καλό βιογραφικό, πείθει μια σημαντική μερίδα Νεοδημοκρατών. Διαθέτει ένα συγκεκριμένο πλάνο, χρονικά προσδιορισμένο για την αναγέννηση του κόμματος. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι τον Μάιο, η ΝΔ θα διαθέτει ολοκληρωμένη πρόταση διακυβέρνησης, αφού πρώτα θα έχει προβεί στην απαραίτητη εσωκομματική αναδιοργάνωση.

Στους δυο υποψηφίους έχουν προσάψει ουκ ολίγα. Ο Βαγγέλης Μειμαράκης έχει κατηγορηθεί ως <<εκπρόσωπος του παλαιού>> ,ενώ αρκετοί κάνουν λόγο για <<βαρωνίες>> και για <<έλλειψη σχεδίου>>. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, λόγω του οτι είναι γιός του τέως πρωθυπουργού Κωσταντίνου Μητσοτάκη, κατηγορείται ως <<τζάκι>>, ως <<συνέχιση της οικογενειοκρατίας>>. Οι επικριτές του έχουν φθάσει μάλιστα σε σημείο να υποστηρίζουν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχτισε την επαγγελματική και πολιτική του καριέρα, αξιοποιώντας το ονομά του. Άλλοι τον χαρακτηρίζουν <<νεοφιλελεύθερο>>.

Για όλες τις παραπάνω <<κατηγορίες>> θα μπορούσαν να λεχθούν αρκετά. Είθισται, τα δημόσια πρόσωπα να υφίστανται αρνητική κριτική, η οποία πολλές φορές υπερτονίζεται έναντι των προτερημάτων τους. Κάνεναν και καμιά, όμως, δεν απασχολούν οι εσωκομματικές έριδες για μικροπολιτικούς λόγους.

 Όποιος εκ των δύο εκλεγεί, οφείλει να προχωρήσει σε έκτακτο συνέδριο εντός του Φεβρουαρίου, ώστε να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες αλλαγές στο καταστατικό που θα επιτρέψουν την ενδοκομματική δημοκρατία (συμμετοχή όλων στην διαμόρφωση των θέσεων του κόμματος μέσω ηλεκτρονικών δημοψηφισμάτων κτλπά) και ακολούθως θα ανοίξουν τις πόρτες των γραφείων της ΝΔ στην κοινωνία. Για τα ελληνικά δεδομένα, ένα γενναίο άνοιγμα στην κοινωνία θα στείλει το μύνημα της αλλαγής σελίδας, μέσα απο μια πρωτότυπη μέθοδο λήψης αποφάσεων. Ενδέχεται ένα τέτοιο άνοιγμα να συναντήσει αντιδράσεις απο τους γνωστούς θύλακες του <<παλαιοκομματισμού>>, οι οποίοι βρίσκονται σε ετοιμότητα για να προκαλέσουν διάσπαση. Στην περίπτωση αυτή, βέβαια, πιθανές αποχωρήσεις και διασπάσεις δεν θα επηρεάσουν αρνητικά το κόμμα, αφ’ης στιγμής η νέα ηγεσία θα έχει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας στο πλευρό της, με ενεργό ρόλο. Η ολοκληρωμένη, εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης μπορεί να διαμορφωθεί στην βάση αυτού του μοντέλου λήψης αποφάσεων, κατα την εφαρμογή του οποίου, όλες και όλοι, απο τον απλό φίλο μέχρι και τον πρόεδρο του κόμματος, θα συναποφασίσουν τις θέσεις και προτάσεις της παράταξης.

 Ίσως κάποιοι να ‘ πουν ότι τα ως άνω λεγομενά μου είναι <<σενάρια επιστημονικής φαντασίας>>, αλλα κατα την ταπεινή μου άποψη η ενεργός συμμετοχή όλων στις αποφάσεις του κόμματος είναι απαραίτητη προυπόθεση για το <<άνοιγμα στην κοινωνία>> που συνεχώς διατείνονται ότι θα κάνουν οι δύο υποψήφιοι. Η επόχη, κατα την οποία οι ολιγομελείς ομάδες που περιστοίχιζαν τον εκάστοτε πρόεδρο, αποφάσιζαν σε πρώτο και τελευταίο βαθμό, πρέπει να περάσουν ανεπιστρεπτί. Η σιδηρά και αυστηρή εσωκομματική ολιγαρχία είναι ίδιον της παρακμής ενός κόμματος.

 Με τις απαραίτητες καταστατικές αλλαγές, με τους φίλους και τα μέλη σε ενεργό ρόλο και όχι ως χειροκροτητές, η Νέα Δημοκρατία μπορεί να επιτύχει την ανανέωση της . Με κλειστές πόρτες, πρακτικές του παρελθόντος και εκ των έσω υπονόμευση η κεντροδεξιά παράταξη θα διολισθήσει σε ιστορικά χαμηλά και τότε αναπόφευκτα θα επέλθει διάσπαση ή αυτοδιάλυση. Εναπόκεινται στην διακριτική ευχέρεια του νέου πρόεδρου, οι αποφάσεις για το μέλλον του κόμματος.

Γενναίο άνοιγμα στην κοινωνία ή συντήρηση των θηλάκων του <<παλαιοκομματισμού>>;
Χειροκροτητές ή ενεργά συμμετέχοντες οι απλοί υποστηρικτές και τα μέλη;

Όλα τα ερωτήματα θα απαντηθούν απο την νέα ηγεσία!

Χάρης Λευθεριώτης

Πτυχιούχος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Leave a reply