Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού: Δικαίωμα στη Μνήμη

*της Αντιγόνης Τσαχιρίδου, Δικηγόρου Θεσσαλονίκης

Αναρωτιέμαι, προσπαθώντας να γράψω το παρόν, τι παραπάνω μένει να ειπωθεί για ένα έγκλημα του οποίου οι αποδείξεις ,για τα γεγονότα των θηριωδιών και των σφαγών,  είναι πολυάριθμες και συγκλίνουσες, προκύπτουσες ακόμη και από τα ίδια Οθωμανικά και Τουρκικά Αρχεία , από κυβερνητικές αποφάσεις και νομοσχέδια, από τα αρχεία Ευρωπαϊκών χωρών καθώς και των ΗΠΑ, από αναφορές ξένων διπλωματικών υπαλλήλων και προξένων, Ιεραποστόλων και Φιλανθρωπικών Οργανώσεων .

 Ένα έγκλημα τόσο ειδεχθές που όμως ακόμη δεν έχει αναγνωριστεί από τους δράστες του και καμία απολογία δεν έχει λάβει χώρα έως σήμερα.

Ο λόγος φυσικά για το έγκλημα της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού από τον Κεμάλ Ατατούρκ και τους Νεότουρκους ,  η αναγνώριση της οποίας ψηφίστηκε ομόφωνα από την Ελληνική Βουλή στις 24 Φεβρουαρίου 1994 και ως ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας αυτής έχει οριστεί η 19η Μαϊου.

5

Ο όρος τζινοσάιντ –genocide διετυπώθη το πρώτον από τον Πολωνό δικηγόρο Raphael Lemkin το 1944 , λίγο πριν από τη Δίκη της Νυρεμβέργης, κατά των πρωταιτίων της εξολόθρευσης των Εβραίων από το ναζισμό και προέρχεται ετυμολογικά από τις ελληνικές λέξεις γένος και κτείνω (=φονεύω).

Με την από 9 Δεκεμβρίου 1948 Νο. 260 Α (ΙΙΙ) απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών εγκρίθηκε η Σύμβαση για την Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας.

Η Σύμβαση αυτή υπογράφηκε από την Ελλάδα στις 29 Δεκεμβρίου 1948 και  κυρώθηκε με το Ν.Δ. 3091 της 6/12 Οκτωβρίου 1954 (ΦΕΚ Α' 250).

Στο Άρθρον Ι της Σύμβασης, τα Συμβαλλόμενα Μέρη επιβεβαιώνουν ότι η γενοκτονία, είτε εν καιρώ ει­ ειρήνης είτε εν καιρώ πολέμου, τυγχάνει έγκλημα διεθνούς δικαίου και αναλαμβάνουν την υποχρέωσιν να προλαμβάνουν και να τιμωρούν αυτό.

Εν συνεχεία, στο  Άρθρον ΙΙ της Σύμβασης τυποποιείται το έγκλημα της γενοκτονίας και ως Γενοκτονία ορίζεται :

" ...οποιαδήποτε από τις παρακάτω πράξεις με στόχο τον μερικό ή ολικό αφανισμό μιας φυλετικής, εθνικής ή θρησκευτικής ομάδας, όπως:

  1. Θανάτωση των μελών της ομάδας
  2. Πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης σε μέλη της ομάδας
  3. Σκόπιμη επιβολή συνθηκών ζωής με στόχο το φυσικό αφανισμό, ολικό ή μερικό, μελών της ομάδας
  4. Επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση γεννήσεων εντός της ομάδας
  5. Δια της βίας μεταφορά ανήλικων μελών της ομάδας σε κάποια άλλη."

Η πρώτη φάση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου ξεκίνησε ήδη από το 1914 έως και το 1919. Εκτελεστές της θηριωδίας ήταν η τριανδρία του Ταλαάτ Μπέη, Ενβέρ Πασά και Ντζεμάλ Πασά σε συνεργασία πάντα με τον επικεφαλής της Γερμανικής Στρατιωτικής Αποστολής, στρατηγό Λίμαν Φον Σάντερς, οι οποίοι σχεδίαζαν  το χρόνο και τους τρόπους εξόντωσης των Χριστιανών και κυρίως των Ελλήνων και Αρμενίων.

2
Ο επικεφαλής της Γερμανικής Στρατιωτικής Αποστολής, στρατηγός Λίμαν Φον Σάντερς.

Οι λόγοι και οι σχεδιασμοί ήταν καθαρά πολιτικοί. Πέραν της εξόντωσης κάθε μη μουσουλμανικού στοιχείου, καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο οικονομικός παράγοντας καθώς :  «Στην  προσπάθειά τους για εμπορική κατάκτηση οι Γερμανοί είχαν αντιμέτωπους ,εκτός από τους Άγγλους  και τους Γάλλους, και τους αυτόχθονες χριστιανικούς λαούς , τους Αρμένιους και τους Έλληνες, που είχαν στα χέρια τους , μέχρι την εμφάνισή τους , το μικρασιατικό εμπόριο και τη βιομηχανία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στη Δυτική Μικρά Ασία , πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή σε σύνολο 5.308 εργοστασίων τα 4.008 ήταν Ελληνικά , ποσοστό 75,51%.Δικαιολογημένα  λοιπόν οι Γερμανοί θεωρούσαν τους Έλληνες σοβαρό εμπόδιο για την οικονομική τους διείσδυση στην περιοχή» (από βιβλίο του ο Κώστα Φωτιάδη).

Τρείς μήνες πριν την έναρξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου αρχίζουν οι διωγμοί, οι  σφαγές , οι συστηματικές εκτοπίσεις των Ελλήνων . Όλη η Ανατολή γεμίζει από τα πτώματα των εξορίστων  .

Οι Δυτικοί ονομάζουν χαρακτηριστικά τη μορφή αυτή εξόντωσης «λευκό θάνατο».

Μετά τις οδυνηρές ήττες της Τουρκίας  στο Ρωσοτουρκικό μέτωπο του Καυκάσου και στην προσπάθειά της  το  Φεβρουάριο του 1915 να ανακαταλάβει την Αίγυπτο  από τους Άγγλους , η Τουρκία συνέλαβε μια νέα μέθοδο εξόντωσης των Χριστιανών: συγκρότησε  ειδικά τάγματα  που τα ονόμασε  Τάγματα Εργασίας , όπου υπηρετούσαν μόνο Έλληνες και  Αρμένιοι.

 

4

Χιλιάδες υπήρξαν τα θύματα στα τάγματα αυτά, γι’ αυτό και ονομάσθηκαν από τους χριστιανούς καταραμένα τάγματα θανάτου   
        
Οι Πόντιοι πίστεψαν ότι το τέλος του Α Παγκοσμίου Πολέμου το 1919 θα έφερνε το οριστικό τέλος στα δεινά τους , με τη γενική αμνηστία που δόθηκε.   Αμέσως μετά τη λήξη του Α Παγκόσμιου Πολέμου εκδόθηκαν εκατοντάδες εντάλματα σύλληψης εναντίον όσων πρωτοστάτησαν στα εγκλήματα εις βάρος των  Ελλήνων και των Αρμενίων.

Οι τρεις πρωταίτιοι:  Ταλαάτ , υπουργός εσωτερικών ,  Ενβέρ ,υπουργός πολέμου και   Ντζεμάλ ,υπουργός Ναυτικών  , διέφυγαν στο εξωτερικό.  Πολλοί εγκληματίες  μαζί με τις ένοπλες συμμορίες τους κρύφτηκαν στα βουνά όπως ο Τοπάλ Οσμάν.
Στις 19 Μαίου 1919  ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα  ,αρχόμενης έτσι της δεύτερης φάσης της Γενοκτονίας με αρχηγό  τον  σφαγέα Τοπάλ Οσμάν.
Οι τρόποι- μέθοδοι-μέσα εξόντωσης του ποντιακού ελληνισμού από την τουρκική κυβέρνηση ήταν μεταξύ άλλων οι κάτωθι: Επιστράτευση και εξόντωση των νέων, τάγματα εργασίας, στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης . Εξορίες , σφαγές, φυλακές, κρεμάλες, πορείες θανάτου, εκτελέσεις εν ψυχρώ, πυρπολήσεις, λεηλασίες, απελάσεις, βιασμοί, εξισλαμισμοί, παιδομάζωμα.

Η εξόντωση θα ήταν ολοκληρωτική αν δεν υπήρχαν  ελληνικά αντάρτικα σώματα που προστάτευαν ένα μέρος του ελληνικού πληθυσμού , περιφέροντάς το από βουνό σε βουνό.

Η τραγωδία αυτή κατά την Κεμαλική περίοδο 1919-1923 συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη και ανάγκασε τους ύπατους αρμοστές της Αγγλίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Ιαπωνίας να λύσουν τη σιωπή τους και να διαμαρτυρηθούν με κοινή επιστολή προς τον ίδιο τον Κεμάλ.

Από το 1914-1922 εξοντώθηκαν  303.238  άτομα. Σε αυτό τον αριθμό προστέθηκαν και άλλες 50.000 θύματα της περιόδου 1922 μέχρι τη συμφωνία  της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων 1923-1924.

6

Επομένως συνολικά 353.000 Έλληνες του Πόντου (από πληθυσμό 750.000)εξοντώθηκαν .

Δεν ξεχνάμε βεβαίως  την τραγική μοίρα και του υπόλοιπου μικρασιατικού Ελληνισμού  και της Θράκης. Σύμφωνα  με τις στατιστικές του δημοσιογράφου της εποχής Ρενέ Πυώ και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, από τους Βαλκανικούς Πολέμους ως το 1918 θανατώθηκαν  550.000 άνθρωποι στην υπόλοιπη Μ. Ασία και Α. Θράκη.

 Σύνολο  ελάχιστου αριθμού θυμάτων στην περίοδο 1912-1918   900.000.

Εξάλλου , προκύπτει από τις πάμπολλες δημοσιογραφικές έρευνες  για τα συμβούλια ειρήνης, ότι το 1919 οι έλληνες στην Α. Θράκη και σε όλη τη Μ. Ασία ανέρχονταν σε 2.700.000 ( από 3.600.000 που ήταν το 1912).

Από το 1922 ως το 1924 έφυγαν ως πρόσφυγες 1.300.000 και γύρω στις   250.000 έμειναν στην Ίμβρο, Τένεδο και στην Πόλη .Ε

Επομένως, ο συνολικός αριθμός Ελλήνων θυμάτων  από το 1912 ως το 1924  ανέρχεται σε 2.050.000 (900.000+1.150.000).

Η  Μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου , όπως και των Ελλήνων της Μ.Ασίας και Α.Θράκης  θα βρει δικαίωση  μόνο μέσα από την αναγνώριση του  εγκλήματος από την Τουρκία, ενός εγκλήματος άλλωστε απαράγραπτου όπως ορίζεται στο Άρθρο 1 εδ. β της Σύμβασης για το Απαράγραπτο των Εγκλημάτων Πολέμου και των Εγκλημάτων κατά της Ανθρωπότητας, η οποία υιοθετήθηκε με την από 26 Νοεμβρίου 1968 Νο. 2391 (ΧΧΙΙΙ) απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών

Η Τουρκία οφείλει :

-Να σεβασθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα χιλιάδων ποντιόφωνων που ζουν στα εδάφη της  που δεκαετίες καταπατώνται.

-Να σεβασθεί τα Ελληνικά- Χριστιανικά Μνημεία που καταστρέφονται ή μεθοδευμένα επιχειρείται η αλλοίωση της Ιστορίας, της προέλευσης και της φυσιογνωμίας τους.

- Να αναγνωρίσει  τη Γενοκτονία των Ελλήνων  του Πόντου, της Μ.Ασίας και της Α.Θράκης.

Η  Ελληνική Δημοκρατία  οφείλει  να προβάλλει το θέμα της αναγνώρισης της γενοκτονίας σε Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο. 

Η  ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ  αποτελεί δικαιώση, κάθαρση , πράξη βαθύτατα συμβολική μεν αλλά ταυτόγχρονα και ζήτημα ηθικής τάξης καθώς και νομικής υποχρέωσης.

 

9

«Kαι τώρα οι ανευλόγητοι Νεκροί μας διέταξαν να πούμε:
Αυτός είναι ο Τάφος μου,το Ιερό Κρεβάτι
Δεν μπορείς να το πάρεις
Δεν μπορείτε ΝΑ ΣΒΗΣΕΤΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ
Δεν μπορείτε ΝΑ ΣΒΗΣΕΤΕ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΜΑΣ
Γιατί μας διέταξαν τώρα
Να γράψουμε τα ονόματά τους, τους αριθμούς τους
Να τους δώσουμε την ημερομηνία γέννησής τους και την πόλη τους στη γη
Το όνομα του πατέρα τους
Τη γλυκύτητα των ματιών των μανάδων του»

«Orders from the Dead-Rotting Christ»

Leave a reply