Κάπως έτσι ηχεί στο μυαλό μου ο αγώνας, για να μπορέσει τη σήμερον εποχή ένας νέος δικηγόρος να βρει δουλειά ως συνεργάτης σε κάποιο γραφείο μεγαλύτερου συναδέλφου. Όποιος αναζητά συνεργάτη αυτήν την εποχή, είμαι βέβαιος ότι το e-mail του θα έχει «πήξει» από τη σωρεία βιογραφικών νέων συναδέλφων. Εις εξ αυτών των αναζητούντων, και εγώ, ο συγγραφεύς του άρθρου τούτου. Είναι δεδομένο ότι η χρονική περίοδος είναι «ατυχήσασα» για νέους επαγγελματίες, που επιθυμούν να εισέλθουν στο χώρο της δικηγορίας. Αρκετοί, εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη για εργασία, βρίσκουν ένα σωρό απαιτήσεις απόλυτα λογικές. Μερικές από αυτές είναι οι κάτωθι: α) «Απόφοιτος Νομικής Σχολής Αθηνών (και μόνο Αθηνών) με βαθμό πάνω από 9,2348», β) «Μεταπτυχιακό στην ουσιαστική αντιμετώπιση και επίλυση του πολωνικού μεταναστευτικού ρεύματος προς τη Μεγάλη Βρετανία», γ) «Θα προτιμηθούν όσοι ξέρουν Ρώσικα, Γερμανικά, Κινέζικα, Σανσκριτικά και Σουαχίλι», και δ) Ωράριο εργασίας: κοιμάσαι στο γραφείο. Ώπα, μήπως να βάλω και ένα πινέλο στο αυτί μου και να ζωγραφίζω παράλληλα;
Χμ... Εντάξει λες, οκ, για να στείλουμε βιογραφικό να δούμε τι θα κάνουμε. Στέλνεις και περιμένεις υπομονετικά. Αφού περάσει μισή αιωνιότητα, κάποιος επιτέλους σε καλεί για συνέντευξη. Πας, όλα καλά και όταν φτάνει η κουβέντα στο μισθό, ακούς αυτήν την αχαρακτήριστη ερώτηση: «Εσείς με πόσα είστε ικανοποιημένος;»
«Με 3.500,00 ευρώ τη βδομάδα παίχτη μου είμαι κομπλέ... Πόπα, που λέμε και εμείς οι νέοι. Καλά, πλάκα με κάνετε και εσείς τώρα; Τι ερώτηση είναι αυτή; Πόσα δίνετε εσείς και θα σας πω, αν με καλύπτουν. Που είμαστε; Στο Deal και μιλάμε με τον τραπεζίτη ή παίζουμε Μονόπολη;». «Ξέρετε, σας ερωτώ, διότι το γραφείο μας μπορεί να δώσει το πολύ μέχρι 450,00 ευρώ...». Δηλαδή για να καταλάβω, θες απόφοιτο Νομικής στην Ελλάδα, με καλό βαθμό πτυχίου, 3-4 τριαξονικά φορτηγά προσόντα, όπως γλώσσες, μεταπτυχιακά, δικαστηριακή εμπειρία κ.λ.π., κ.λ.π. και δίνεις ΜΕΧΡΙ 450 ευρώ... Σε Δικηγόρο….. Και μετά ζητάς να σε πάρω και στα σοβαρά κύριε συνάδελφε, ε; Μα με τέτοια πράματα που ακούω, γίνε stand up comedian αδελφούλη να κάνεις και τον κόσμο να γελάει. Μάλλον εκεί έξω έχει ξεχαστεί ότι αν και νέοι δικηγόροι, παρά Πρωτοδίκαις, εξακολουθούμε να είμαστε ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ και όχι δούλοι…
Όμως το κακό δεν είναι μόνο αυτό, το κακό είναι ότι υπάρχουν νέοι συνάδελφοι, που πληρούν κάποιες από τις προϋποθέσεις αυτές και δέχονται να πληρώνονται για 250,00 ευρώ, δημιουργώντας, άθελά τους βέβαια, πρόβλημα και σε εμάς τους υπολοίπους. Μήπως έχουμε κατεβάσει πολύ τον πήχη όσον αφορά τις αμοιβές μας; Οι πελάτες δεν πληρώνουν, οι συνάδελφοι, στους οποίους είμαστε συνεργάτες, δεν πληρώνουν. Εμείς όμως πρέπει να πληρώνουμε Φ.Π.Α., παρακράτηση φόρου, ταμεία κ.λ.π., κ.λ.π. … Είπαμε κεφαλαιοκρατικό σύστημα και τα συναφή, αλλά μήπως το παραξευτιλίσαμε λίγο κ. κ. συνάδελφοι, μην πω τίποτε χειρότερο; Μήπως να θυμόσασταν από που ξεκινήσατε όλοι και όλες που την έχετε δει Κόμισσα του Μονάχου και Δούκας του Μπάγκιχαμ; Λέω ‘γω τώρα με το αφελές μυαλό μου…
Και σαν να μην είναι ήδη αρκετά όλα αυτά, εκεί που νομίζεις ότι ξέφυγες από το καθαρτήριο της άσκησης και πλέον θα αντιμετωπίζεσαι ως ίσος μεταξύ ίσων, έρχεται η φανταστική ρήση: «Νέε, για βγάλε φωτοτυπίες το βιβλίο γεωγραφίας του γιου μου. Νέε, πήγαινε στο καθαριστήριο να πάρεις το κουστούμι μου, διότι η γυναίκα μου έχει να πάει για νύχια. Νέε, βαρύ, γλυκύ και στο γρήγορο, ΤΩΡΑ (true, προσωπικό, story)». Σίγουρα είμαι δικηγόρος; Μήπως είμαι ακόμη ασκούμενος; Μήπως κάτι δεν πάει καλά; Μήπως είναι λίγο βαρεμένοι κάποιοι συνάδελφοι; Μήπως να οδεύσω προς Μονή Εσφιγμένου; Μήπως είμαι τρελός, μήπως τα έχω χαμένα; (που λέει και ο λαϊκός τραγουδιστής). Μου ‘λεγαν οι φίλοι μου: «Γίνε δικηγόρος Αντώνη, θα χαίρεις το σεβασμό και το κύρος του δικηγόρου. Θα σε σέβονται όλοι, θα βγάζεις χρήματα και θα κάνεις την αλλαγή που τόσο πολύ θες. Ε, θα έχουμε και εμείς κανάν άνθρωπο να μας κάνει τσάμπα τις δουλειές, να μας βγάλει από καμιά φυλακή, όταν σκοτώσουμε κανέναν (παρεμπιπτόντως, πολύ πρωτότυπο χιουμοράκι, ποτέ δεν το έχω ξανακούσει να μου το λένε….)». Σε όλους αυτούς έχω να απαντήσω «Ναι, καλά... Τίποτα άλλο;».
(Υ.Γ: Το μόνο, που μας έμεινε να μας θυμίζει στους νέους δικηγόρους ότι είμαστε δικηγόροι, είναι το κουστούμι μας και η ταυτότητα του δικηγορικού συλλόγου, αυτό το χαρτάκι του Α4, που τυπώνεται στον υπολογιστή ή για όσους προλάβανε, το πλαστικό πραματάκι, που κάνει 800 μήνες να τυπωθεί...).
*Ο Αντώνιος Ζαπάντης είναι Δικηγόρος Αθηνών.